Yoðun konut dokusu içinde açýk alan kullanýmý planlanmýþ (kurgulanmýþ) yarý-özel/yarý-kamusal ve yarý-açýk/açýk alanlardan (‘gri madde’ GM) kurgulanmamýþ açýk alanlara kaymaktadýr. Bu konu demografik yapý, gündelik yaþam kültürü ve mekanýn fiziksel özellikleriyle iliþkilidir. Çalýþma; eðitimli genç yetiþkinler için Gri Madde oluþumunu algýlama, kullanma ve sosyal etkileþim kalýplarý açýsýndan incelemeyi amaçlamaktadýr.Bütünde 6 adýmdan oluþan araþtýrma temellendirilmiþ kuram metodu ile araþtýrýlmaktadýr. Makale araþtýrmanýn ilk 3 adýmýnda nicel/ nitel stratejilerle 49 katýlýmcý ile yapýlan anket ve derinlemesine görüþmelerden elde edilen bulgularý kapsamaktadýr. Sonuçlar, genç yetiþkinlerin en azýndan ‘bir nefes almak ‘ amacýyla konut çevresinde gri maddeye ihtiyaç duyduklarýný göstermektedir. Buna karþýn tüm sahada tespit edilen gri madde örnekleri mimari tasarým kitaplarýndaki teorik yapýyla tam olarak örtüþmemektedir. Bazý durumlarda tesadüfen oluþmuþ bazý alanlar çok yoðun kullanýlmakta ya da tam tersi gerçekleþmektedir. Üniversite mezunu 23–37 yaþ aralýðýnda; Ýstanbul Avrupa yakasý metro güzergahý üzerinde yaþayan genç yetiþkinler örnekleme oluþturmak üzere dikkate alýnmýþtýr. Söz konusu alandaki yoðun doku içinde bu genç yetiþkinlerin gri maddeyi kendi arka-ön bahçeleri ya da teraslarý gibi kullandýklarý görülmektedir. Bu alanlarda okumakta, çalýþmakta;,spor yapmakta, sosyalleþmekte; hatta iþle ilgili toplanmakta, çay-kahve-sigara içmektedirler. Kimsenin olmayan bu alanlara iliþkin bir sahiplenme geliþtirmektedirler.

Due to the dense population patterns in the urban environment, residential outdoor usage need have shifted from planned or constructed semiprivate/semipublic and open/semiopen spaces (“gray matters”/GM) to unconstructed outdoor spaces. This is related to demographic characteristics, daily living cultures, and the physical features of the space. This study aims to explore educated young adults’ perception, usage, and social interaction patterns for Grey Matters formations. The methodology is conducted reflecting the first 3 steps of a planned 6-step research project. Quantitative and qualitative data obtained through questionnaires and in-depth interviews with 49 young adults were analyzed. The study shows that the young adults need the outdoors at least for “taking take a breath.” Nevertheless, the grey matters are not always the architectural “text book examples.” They are sometimes generated by coincidence but perceived to be the most prominent ones or the contrary. Young adults, aged between 23 and 37 with higher education degrees, specifically those living on the metro line routes on the Istanbul European side, are focus. In the dense urban area, young adults prefer to use some particular residential spots as if they were their own backyard, lawn, or porch. They read, study, exercise, interact, conduct meetings, drink coffee/tea, and smoke. They develop an “ownership” despite the spaces being “no man’s lands” regarding the urban definitions.

Abstract | Full Text PDF

Günümüzde hýzlý kentleþme ve buna baðlý olarak ortaya çýkan ulaþým sorunlarý toplu ulaþým sistemlerini gündeme getirmiþ ve özellikle metropollerde raylý sistemler tercih edilmeye baþlanmýþtýr. Kent içi raylý sistemlerin en yüksek yolcu kapasitesine sahip olan türü metrolardýr ve çoðunlukla yer altýnda inþa edilmektedir. Kent içi ulaþýmýn yer altýndaki istasyonlar ve istasyonlarý birbirine baðlayan tünellerle gerçekleþtiði bu sistemde istasyon yapýlarý, kullanýcý konforu saðlanmadýðýnda kullanýmý zorlaþan, kullanýcý gereksinimlerine yanýt vermediði için kullanýlmak istenmeyen, yolcularýn fiziksel ve psikolojik olarak olumsuz etkilendikleri verimsiz ortamlara dönüþmektedir. Bu nedenle istasyon yapýlarý, sorunsuz bir þekilde kullanýlmasý için konfor ölçütlerine uygun olarak tasarlanmalý ve uygulanmalýdýr. Bu çalýþma görsel konfor ölçütleriyle sýnýrlandýrýlmýþtýr. Çalýþmada, Ýstanbul’un Anadolu Yakasý’nýn ilk metrosu olma özelliðini taþýyan Kadýköy-Kaynarca/Tavþantepe Metro Hattý’ndaki Kadýköy ve Kartal Ýstasyonlarý örneklem istasyon olarak seçilmiþtir. Çalýþma kapsamýnda öncelikle, yer altý metro istasyonlarýndaki yolculu alanlarýn görsel konfor ölçütleri dünyadaki örnekleriyle açýklanmakta, daha sonra örneklem olarak seçilen metro istasyonlarýnýn görsel konfor özelikleri belirlenmekte ve bu özellikler hem görsel konfor ölçütlerine hem de her iki istasyonda kullanýcýlarla yapýlan anket çalýþmasýna göre deðerlendirilmektedir.

Nowadays, the rapid urbanization and the transportation problems caused by this, brought up public transportation systems and urban rail systems especially started to be preferred in metropolises. The type with the highest passenger capacity of the urban rail system is subways and the subways are mostly built underground. In this system, urban transportation is executed by underground stations and tunnels that connect different stations. Station structures are transformed into inefficient environments that are not desired to be used because they are difficult to use when user comfort is not provided, and they do not respond to user requirements. Thus, the passengers are adversely affected physically and psychologically. For this reason station constructions must be designed and applied in accordance with the comfort criteria to be used without problems. This study was limited by visual comfort criteria. In the study, Kadýköy and Kartal Stations in Kadýköy-Kaynarca/Tavþantepe Subway Line, which is the first metro of Istanbul’s Anatolian Side, were selected as the sampling stations. First of all, the visual comfort criteria of the underground subway stations are explained by examples in the world, then the visual comfort attributes of the selected subway stations are determined and these features are evaluated according to both the visual comfort criteria and the questionnaire study made by the users in both stations.

Abstract | Full Text PDF

Ýnsanlarýn zamanlarýnýn büyük bir kýsmýný geçirdiði iç ortam havasý dýþ ortamdan daha kirli olduðu düþünüldüðünde iç ortam havasýna verilen önem artmaktadýr. Çalýþma kapsamýnda Edirne Ýl merkezinde bulunan bir ofis yapýsýnda, ýsýl konfor ve iç hava kalitesini araþtýrmak amacýyla deneysel bir çalýþma gerçekleþtirilmiþtir. Dikdörtgen planlý KD-GB yönünde konumlanan yapýda farklý yönlere bakan iki ofis birimi seçilerek ortam sýcaklýðý, baðýl nemi, hava akýþ hýzý, CO2 miktarý, PMV duyum ölçeði ve PPD memnuniyetsizlik yüzdesi ve farklý çaplarda partikül madde miktarlarý ölçülmüþtür. Ölçümler; iki aylýk süreçte, her ofis biriminde 8 ölçüm olacak þekilde düzenlenmiþtir. Ayrýca dýþ ortamda da ölçümler alýnmýþtýr. Elde edilen sayýsal veriler tablo ve grafikler yardýmýyla ASHRAE Standart 55 sýnýr deðerleri ile karþýlaþtýrýlmýþtýr. Veriler incelendiðinde iç hava kalitesi üzerinde ofis birimlerinin güneþlenme yönünün etkili olduðu ancak bina kabuðu, ofis alaný ve hacmi, ýsýtma sisteminin türü, kullanýcý sayýsý, mevcut mobilya ve donanýmlar vb. faktörlerin etkilerinin daha fazla olduðu görülmektedir. Ayrýca sigara kullanýmý, ortamdaki CO2 seviyesini ve partikül madde miktarlarýný çok fazla artýrmakta hatta sigara içilen ofislerde sigara kullanýlmadýðý zamanlarda bile CO2 seviyelerinin yüksek çýktýðý görülmektedir.

Indoor air quality rises in importance when considering that people spend large part of their time in enclosed spaces where indoor air is more polluted than outdoor environment. In the scope of this study, experimental research was done to investigate the thermal comfort and indoor air quality at an office building in the central district of Edirne. By choosing two office units, which facing different directions, in the rectangular formed building located at NE and SW directions, environment temperature, relative humidity, velocity of air flow, amount of CO2, PMV (predicted mean vote), PPD (predicted percentage of dissatisfied) and particle matter quantities at different diameters were measured. Measurements were organized so that each office unit has 8 measurements in two-month period. Besides that, measurements were taken at outdoor environment. With the help of tables and graphs, obtained numerical data were compared with limit values of ASHRAE Standard 55. As the result of investigation, it is understood that insolation direction of the office units has the importance on indoor air quality. However, building envelope, office area size and volume, type of heating system, number of user, existing furniture and equipment etc. factors are more important than insolation of the building. Moreover, smoking causes large amount of increase in the level of CO2 and quantity of particle matter in the environment. In fact, it is seen that level of CO2 is so high when also there is not smoking activity in the office.

Abstract | Full Text PDF

Kentsel alandaki insanlarýn yaþam kalitesi insanlarýn kentsel çevre ile etkileþiminin bir sonucudur. Kentsel çevrenin önemli unsurlarýndan biri de kamusal açýk alanlardýr. Birçok çalýþma göstermektedir ki, açýk kamusal alanlar ve bu alanlarda gerçekleþtirilen aktiviteler yaþam kalitesine katký saðlayan önemli kentsel çevre unsurlarýdýr. Ancak günümüzde, kamusal açýk alanlarýn niceliði ile beraber niteliði de azalma eðilimindedir. Bu eðilim ile beraber kentsel alanda “kalite” kavramý üzerinde önemle durulan bir konu haline gelmiþtir. Kamusal açýk alanlarda gerçekleþtirilen kentsel mekan aktivitelerinin yoðunluðu ve çeþitliliði, mekanýn kalitesine paralel olarak geliþmektedir. Bu noktada, mekanýn çevresel özelliklerinin yanýnda, kamusal açýk alanlarda gerçekleþtirilen kentsel mekan aktivitelerinin yoðunluðu, çeþitliliði, aktivitede bulunan kullanýcýlarýn sosyo-ekonomik yapýlarý gibi göstergeler, söz konusu alanlardaki mekansal kaliteyi ölçme anlamýnda önemli bir veri saðlamaktadýr. Bu çalýþmada da kamusal açýk alanlarda mekan kalitesi ve kentsel mekan aktiviteleri arasýndaki iliþki, Beþiktaþ’ta konumlanan iki parka (Azerbaycan Dostluk Parký ve Sevgi Parký) yönelik yapýlan analizler doðrultusunda ortaya konmuþtur. Günümüzde salt fizik-mekan boyutu ile ele alýnarak metalaþtýrýlan kentsel alanlarý sosyal ve toplumsal içeriðini göz ardý etmeden ele almak ve kamusal açýk alanlardaki mekan kalitesi ile kentsel mekan aktiviteleri arasýndaki iliþkiyi açýklayabilmek çalýþmanýn temel amaçlarýndandýr.

The quality of life of people in urban areas is a result of interaction of humans with the urban environment. Many studies show that open public spaces and the activities conducted in these areas are important urban environment factors that contribute to the quality of life. However, today, not only the quantity but also the quality of open public space tends to decrease. Along with this tendency, the “quality” in the urban space concept has become overemphasized. Density and diversity of urban space activities are conducted in public open spaces developed in parallel to the quality of space. Besides the environmental characteristics of the space; some indicators such as the density and diversity of urban space activities and the socio-economic status of users provides an important means of measuring the quality of space. In this study, the relationship between the quality of space in open public space and urban space activities has been revealed in the analysis conducted for the two parks—Sevgi Park and Azerbeycan Dostluk Park–located in Besiktas. Demonstrating how urban spaces are commodified by referring only to the physical structure without acknowledging their social and communal context and explaining the relationship between quality of space in urban spaces and urban space activities are the main objectives of these studies.

Abstract | Full Text PDF

Bu çalýþma genel bir bakýþla, mimarlýk alanýnda baðlamsalcýlýk olarak nitelendirilen bir yaklaþýmlar bütünüyle iliþkilidir. Çalýþma çýkýþ noktasý olan baðlam ve baðlamsalcýlýðý Colin Rowe ve Fred Koetter’ce Collage City’de tariflendiði ve özellikle 1960’lardan 1980’lerdeki dönüþümüne kadarki kavramsallaþtýrmalarýyla alýr. Çalýþmanýn ana amacý baðlamsalcýlýðýn sanat alanýnda “baðlamsalcýlýk,” “baðlamsalcý eleþtiri,” “estetik baðlamsalcýlýk” gibi isimlerle anýlan, iki ayrý çerçeveye referanslý yeni bir okumasýný yapmaktýr. Çalýþmada, mimari baðlamsalcýlýk tarihsel perspektifte kýsaca gözden geçirilmiþtir. Bunu takiben baðlam ve baðlamsalcýlýk düþünceleri, amaçlanan yeni okumaya bir çerçeve oluþturacak þekilde, yukarýda sözü edilen iki farklý ancak iliþkili temel entelektüel çerçeve temelinde incelenmiþtir. Oluþturulan çerçeve baðlamýnda, baðlamsalcýlýðýn hedeflediði ana sorunlardan hareketle temel kavramlarý yeniden yorumlanmýþtýr. Bu yorumlamanýn baðlamsalcýlýðýn kapsayýcý, geniþletilmiþ bir yeniden-okumasý olduðu, baðlamsalcýlýðýn sýnýrlý, indirgemeci ve yüzeysel yorumlarýnýn ötesinde mimarlýða ve mimari tasarýma dair bir kapsayýcý dünya görüþü, bir kavrayýþ ve uygulamaya yönelik bir model sunduðu düþünülmektedir.

The present study is concerned with a body of studies in architecture called Contextualism. As its departure point, the study takes context and Contextualism as these concepts were defined in Collage City and in their conceptualizations between 1960s and 1980s before their transformation. The main aim of the study is to create a survey of Contextualism with reference to two distinct frameworks from the field of art, often referred to as “Contextualism,” “contextualist(ic) criticism” and “aesthetical contextualism.” In the study, architectural contextualism is briefly reviewed from a historical perspective. Following this, the ideas of context and contextualism are examined with reference to aforementioned two intellectual sources to constitute a framework as a basis for the survey. With reference to this framework, departing from the main problems addressed by contextualism, an updated survey of the main notions of contextualism is being made. What is proposed is an inclusive expanded reading of contextualism and beyond the reductionist; by having a superficial understanding of contextualism this interpretation provides us an inclusive worldview, an understanding and an operational model concerning architecture and architectural design.

Abstract | Full Text PDF

Bu çalýþmanýn amacý, ayna önü aydýnlatmasýna iliþkin tercih edilen aygýt konumu ve ayna önündeki düþey aydýnlýk düzeyini deneysel yolla saptamaktýr. Bu amaçla bir deney hacminin bir duvarýna ayna tespit edilmiþ ve aynanýn çevresine üç adet doðrusal aydýnlatma aygýtý yerleþtirilmiþtir. Bölgelik aydýnlatma için aynanýn çevresine yerleþtirilen üç aydýnlatma aygýtý ve genel aydýnlatmayý saðlayan dört sarkýt dolaylý aydýnlatma yapan aygýtýn kullanýmýna dayanan yirmi yedi aydýnlatma senaryosu oluþturulmuþtur. Aydýnlatma senaryolarý altý aydýnlatma düzeni ve 300 lx-2000 lx arasýndaki bir dizi düþey aydýnlýk düzeyine dayanmaktadýr. Deneklerin gerek konutlarýndaki ayna önü aydýnlatmasý koþullarýný saptamak gerekse deney hacminde oluþturulan çeþitli aydýnlatma senaryolarýna iliþkin izlenimlerini ve tercihlerini belirlemek üzere anketler yapýlmýþtýr. Anket çalýþmasý sonuçlarý tercih edilen düþey aydýnlýk düzeyi, kamaþmadan etkilenme ve oluþan gölgeler açýsýndan deðerlendirilerek ayna önü aydýnlatma tasarýmýnda yol gösterici veriler sunulmuþtur.

The aim of this study is to investigate the preferred vertical illuminance in front of a mirror and luminaire placements for mirrors through experiments. For this purpose, a mirror was fixed on a wall of a mock-up room and three linear luminaires were placed around the mirror. Six lighting arrangements were designed using three luminaires around the mirror for local lighting and four indirect luminaires for general lighting in the room. Lighting scenarios were based on six different lighting arrangements and a range of vertical illuminances between 300 lx and 2000 lx. Surveys were conducted on the mirror lighting conditions in the homes of the participants as well as their impressions and preferences in terms of various lighting scenarios provided in the mock-up room. Findings obtained by means of the survey have been evaluated in terms of preferred vertical illuminance, emerging shadows and affected glare. Consequently, guiding criteria for mirror lighting were introduced.

Abstract | Full Text PDF

Türkiye’de orta öðretim sistemi, disiplini ve öðretileriyle büyüyen meslek öðrenimi adaylarý, mimarlýk eðitimi sistemine geçiþte zorlanmakta ve bir takým adaptasyon problemleri yaþamaktadýrlar. Bunun sebebi, orta öðretim döneminde öðretilen dersler ile mimari tasarým eðitiminin farklý düþünme becerileri gerektirmesinden kaynaklanmaktadýr. Gardner’ýn oluþturduðu “Çoklu Zeka Kuramý”, bu farklý düþünme becerilerinin beynin farklý bölümleri tarafýndan gerçekleþtirildiðini ortaya çýkarmýþtýr. Mekan Oyunlarý, Türk Eðitim Sistemi’nin mantýksal – matematiksel zeka tabanýna dayalý “Orta Öðretim” aþamasýndan sonra, üç boyutlu algýlama, düþünme ve tasarým becerilerinin geliþtirildiði uzamsal-spatial zeka kullanýmýna geçiþte kolaylýk saðlayabilecek bir zihin pratiðidir. Oyun, temelde mekanýn fiziksel gerçekliklerinin (yükseklik, büyüklük, aydýnlýk, sýcaklýk vb.) tahmini matematiksel formüllerle ifade edilmesini amaçlarken ayný zamanda birbirinden farklý mekanlar arasýnda da matematiksel bir oran iliþkisi kurarak bu fiziksel gerçekliklerin algýlanmasýný kolaylaþtýrmaktadýr. Kurgusal olarak, Armstrong’un bir zekadan diðerine geçiþ için önerdiði süreç paralelliðinde “tanýmlama deneyimleme ve sorgulama” aþamalarýndan oluþmakta ve Lefebvre’nin mekaný Algýlanan, Tasarlanan ve Yaþanýlan olarak tanýmladýðý Spatial Triad ile iliþkilendirilmektedir. Çalýþma bu zihin pratiði kurgusunun öðrenciler ile deneyimlenmesi ve deðerlendirmenin yapýlmasý ile sonuçlanmaktadýr.

Students who are trying to adapt themselves to architectural design education are having some problems because they are used to the Turkish secondary education system’s doctrines and discipline. The reason for these problems is that different mental skills are needed for the architectural design education and the secondary education system. Multiple Intelligence Theory as conceived by Howard Gardner states that different mental skills actualize in different parts of the brain. “Spatial Games” is an intelligence practice, which encourages young minds to understand and define space. The game connects Logical–Mathematical intelligence and Visual–Spatial intelligence. This study handles space as a summation of physical realities (such as height, size, light, and heat) which are not measured but predicted during the game. Players relate spaces through proportional relationship. This helps players to perceive these physical properties of spaces and is fictitiously based on the process of “predicting, designing, and examining,” which is parallel to the course that Armstrong offered to facilitate by passing on from one intelligence to other. As a result, there is a connection to this formation to Spatial Triad of Lefebre, which is formed from “predicted, designed, and lived space.” The conclusion of this study also shares experiments and surveys of the game, played with students.

Abstract | Full Text PDF

Kentsel mekanlarda doðal ve toplumsal kaynaklarýn eþit þekilde daðýlmadýðý, bu eþitsiz daðýlýmýn dengeli olmayan bir geliþmeye ve kentsel mekanda sosyo-ekonomik farklýlýklarýn ortaya çýkmasýna sebep olduðu görülmektedir. Sosyo-ekonomik özelliklerin çeþitlendiði kentlerde; toplumsal statü, mesleki ve kültürel özellikler, yaþam biçimi, gelir, akrabalýk, hemþerilik gibi dinamikler, nüfusun kentsel alanda farklý bölgelerde yer seçmesine yol açmakta ve bu sosyo-ekonomik farklýlýklar mekaný þekillendirmektedir. Bu çalýþmanýn amacý, Bursa kentinde yaþayan nüfusun sosyo-ekonomik özelliklerinin mekaný nasýl þekillendirdiði ve bunun kentsel mekanda nasýl bir farklýlaþma yarattýðýnýn incelenmesidir. Kentin sosyo-ekonomik ve mekânsal yapýsýndaki farklýlaþmayý ortaya koyabilmek için 2000 ve 2010 TÜÝK nüfus verilerinden ve 2013 yýlýnda Bursa metropoliten alaný içerisindeki mahallelerde uygulanan geniþ kapsamlý hanehalký anket çalýþmasýndan yararlanýlmýþtýr. Yapýlan çalýþmada, mahalle ölçeðinde sosyo-ekonomik yapýnýn deðiþimi ortaya konulmakta; anket çalýþmasýndan elde edilen verilerle; sosyo-ekonomik ve mekansal yapýnýn farklýlaþmasýnda, hangi deðiþkenlerin hangi mahallelerde etkili olduðu analiz edilmekte ve deðiþkenler arasýndaki iliþki ki-kare ve temel bileþenler analizleri ile irdelenmektedir.

Natural and social resources are not evenly distributed in urban areas, which cause an unbalanced development and a differentiated socio-economic structure in the urban space. In cities, where socio-economic characteristics differentiate; social status, occupational and cultural characteristics, lifestyles, income level, relative and citizenry relations cause the location of the inhabitants in different areas of the urban space and these socio-economic differences shape the space. The aim of this study is to analyse how socio-economic characteristics of the inhabitants of Bursa shape the space and what kind of differentiation these characteristics create in the urban space. In order to find out the differentiation of socio-economic and spatial structure of the city, 2000 and 2010 population data of TÜÝK and a detailed household questionnaire applied in the different neighbourhoods of Bursa metropolitan area in 2013 have been used. By the data gathered from the questionnaire survey, the changes in the socio-economic structures of neighbourhoods are revealed and by using chi square and principal component analysis, which of the socioeconomic variables are effective on the differentiation of the spatial structure in different neighbourhoods and the relation among these variables are evaluated.

Abstract | Full Text PDF

Koruma amaçlý imar planlarýnda yapýlaþma kararlarý, baþarýlý bir koruma pratiði gerçekleþtirilmesinde öncelikli konulardandýr. Bütüncül ve kapsayýcý bir koruma politikasý ve bu politikaya baðlý olarak alýnmýþ planlama kararlarýnýn önceliði yanýnda, korunmaya konu mekânýn özgün/otantik niteliklerin yaþatýlmasýnda yapýlaþmaya yönelik kararlar doðrudan etkilidir. Korunacak kentsel alanlarda yapýlaþmaya yönelik kararlarda baþlýca üç yapý kategorisi ortaya çýkmaktadýr: Kültür varlýðý olarak tescilli yapýlar, dokuda içinde yer alan ancak tescile konu olmayan mevcut yapýlar ve doku içinde yeni yapýlacak yapýlar. Koruma mevzuatýmýz tescilli kültür varlýklarýna iliþkin uygulama, izleme ve denetleme mekanizmasýný oluþturmuþ durumdadýr; ancak tescil dýþý olan taþýnmazlarda ya da yeni yapýlacak yapýlarda bu mekanizma oldukça kýsýtlýdýr. Bu açýdan, koruma amaçlý imar planlarýnda yapýlaþmaya yönelik kararlar, doku karakterinin doðru bir þekilde korunmasý ve dokunun otantik niteliklerinin sürdürülebilmesi için baþlýca araçlar haline gelmektedir. 19. yüzyýl sonu ve 20. yüzyýl baþýna tarihlenen yapýlardan oluþan Giresun geleneksel kent dokusu üzerinde kentleþmenin yarattýðý tehditler, zaman içerisinde eski ve yeni doku arasýnda bütünleþme sorunlarý yaratmýþtýr. Geleneksel binalarýn tescilinin eksik yapýlmýþ olmasý, yeni yapýlacak binalar için gerekli yapýlaþma koþullarýnýn ve kýsýtlamalarýn yetersizliði, bütüncül bir planlama politikasýnýn eksikliði ve geleneksel doku içerisinde ve çevresinde dokuya aykýrý yeni yapýlaþma örnekleri, Giresun kentsel koruma alanlarýnda ortaya çýkan baþlýca sorunlardýr. Buradan hareketle, Giresun Kentsel Sit Alaný ve Koruma Alanlarý için hazýrlanan Koruma Amaçlý Revizyon Ýmar Planý’nda yapýlaþmaya yönelik belirlenmiþ ilke ve kararlarýn paylaþýlmasý ve tartýþýlmasý amacýyla bu çalýþma hazýrlanmýþtýr.

The decisions about the built environment and the building codes in urban conservation plans have a critical role for a true conservation practice. Besides the necessity of planning decisions that are formed according to a holistic conservation policy, the building regulations and codes have direct effects in sustaining the characteristic and authentic features of the built environment. In urban conservation areas, buildings can be categorized in three groups: cultural assets that are already registered as heritage sites, existing buildings that do not present heritage value and proposed buildings that do not exist currently. The conservation law in Turkey provides a specific mechanism for monitoring and controlling registered heritage sites; however, this mechanism is quite limited for unregistered or new buildings in urban conservation areas. Therefore, within urban conservation plans, the decisions about the unregistered or new buildings become a primary challenge for the protection of authentic physical features in urban areas. Urbanization over the traditional urban area of Giresun dating to the late 19th and early 20th centuries has created obvious integration problems between new and old sites. The limited registration for traditional buildings, the insufficiency in codes and limitations for new buildings, the lack of a holistic planning policy, and the existence of unharmonious new buildings within and around the urban conservation area are the current problems in Giresun. These problems have been mainly caused by the building decisions of former urban conservation plans. This paper aims to share and argue the principles and decisions of the Revision Plan of Giresun Urban Conservation Area.

Abstract | Full Text PDF

Oltu taþý ulusal ve uluslararasý süs taþý sektöründe tanýnan ve dünyada sadece Türkiye’de çýkarýlan yarý-deðerli, iþlenebilir-parlatýlabilir bir taþtýr. Tarih boyunca Anadolu’da kullanýlan ve yöreye özgü önemli bir ekonomik uðraþ olan taþýn ticareti XVIII. yüzyýl sonlarýnda baþlamýþ ve Cumhuriyet döneminde geliþme göstermiþtir. Ýklim þartlarý ve coðrafi özellikler nedeniyle tarým dýþýnda ekonomik faaliyetlerin (sanayi ve turizm gibi) yeterli olmadýðý bölgede Oltu taþýnýn sektör olarak geliþmesi sosyoekonomik kalkýnma açýsýndan önemlidir. Oltu taþý iþlemeciliði yüzyýllardýr yöre insaný tarafýndan ilkel ve basit yöntemlerle ve yetersiz altyapý imkanlarýyla tek kiþilik atölyelerde yürütülmektedir. Tamamen el ustalýðý ile üretilen Oltu taþý ürünlerin geleneksel üretim yöntemleri ve satýþ stratejileri ile ulusal pazarda rekabet edebilirliði azalmakta ve gelir getirici özelliði kalmamaktadýr. Bu durum sektörde çalýþan insan iþgücünün hýzla azalmasýna neden olmaktadýr. Oltu taþý ürünlerin ulusal pazardan pay almasý ve sektörde çalýþan iþgücünün devamlýlýðýnýn saðlanmasýna yönelik olarak ürün farklýlaþtýrma ve yeniden konumlandýrma stratejilerinin uygulanmasý pek çok çalýþmada önerilmektedir. Bu çalýþma ile Oltu taþý sektöründe hammadde temininden satýþ sonrasý hizmete kadar tüm deðer faaliyetlerinin ve faaliyetler arasýndaki iliþkilerin ortaya konulmasý, her bir faaliyet için sorunlarýn analiz edilmesi ve deðer oluþturmak için gerekli stratejilerin belirlenmesi amaçlanmýþtýr.

Oltu stone is a semiprecious and well known gemstone, which is mined only in the Oltu district in Erzurum, Turkey. It is popular all over the world. Its easiness to engrave and polish enabled it to be used in jewelry in Anatolia throughout history. Processing and trade in Oltu stone began in the late 18th century and developed rapidly in the Turkish Republic period. In addition to being a unique item of value in the province, Oltu stone provides local people an important economic activity opportunity. Development of an economic sector based on this stone is important for the locals in the region where agricultural activities are limited due to harsh climatic characteristics and geographical features and industrial and tourism investments are insufficient. The processing of Oltu stone has been conducted by locals for centuries using traditional and simple methods in primitive workshops. The competitiveness of Oltu stone products produced with traditional methods has gradually decreased because of weak marketing strategies; so, the people living in the Oltu sector have difficulty in earning money. Such an unfavorable condition causes a decrease in the workforce in the Oltu sector. Product diversification and relocation of the stone are suggested ways for Oltu stone to get a greater share from the national market and allow the workforce to continue working in the sector. The present study seeks to analyze the chain of activities ranging from mining the stone to the services needed after selling products and relationship between the activities and the strategies required for the analysis of problems for each activity.

Abstract | Full Text PDF

Anaokullarýnýn mekansal oluþumu,çocuðun,deðiþen fiziksel çevre koþullarýna baðlý olarak geliþen karmaþýk ve dinamik bir etkileþim sürecidir. Farklý kültürel koþullar, iliþkiler ve parametreler bu mekanlarda pedagojik, psikolojik ve biyolojik gereksinimleri doðurmaktadýr. Bu çalýþmanýn amacý çocuklarýn ev dýþýnda en çok vakit geçirdiði ana okullarýnýn mekan oluþumunda etkili olan kültürel parametrelerin, boyut ve baðlamýný ortaya koymaktýr. Literatür taramasý, mülakat ve istatistiksel araþtýrma sonucunda elde edilen verilere göre; Eðitim Modeli, Socio-Ekonomik koþullar, Yetiþkin ölçütü, Çocuk-Eðitim-Ebeveyn Ýliþkileri ve Konum Kültür ile iliþkilidir. Bu kavramsal Ýliþkiler çalýþmanýn gövdesini oluþturmaktadýr. Yukarýda belirtilen unsurlarla iliþkili olarak Ankara Çankaya ve Çayyolu semtlerinde yer alan anaokullarýnda anket çalýþmasý yapýlmýþtýr. Anketler, bahsi geçen bölgede 15 Anaokulunda 200 katýlýmcýya uygulanmýþtýr. Anaokullarý Montessori eðitim modeli uygulayan, Ýngilizce eðitim veren, fiziksel þartlarý ile öne çýkan ve bir markanýn zinciri olmak üzere sýnýflandýrýlmýþtýr. Sonuç olarak, yapýlan farklý sýnýflandýrmalara baðlý olarak, deðiþen kültürel parametrelerin Anaokullarýnýn mekansal oluþumunda direk ve dolaylý etkisi bulunmaktadýr.

The dynamic and complex nature of children’s sense of physical environment (Lim, Barton, 2010) with respect to the location of the space concerning cultural conditions, relations, and parameters direct design criteria to meet pedagogic, physiologic, and biological needs and requirements of the children in the preschool interiors. This enquiry has grown out of the desire to examine the parameters, cultural aspects, dimensions, or contexts affecting the built environment in the preschool interiors where children spend most of their time out of their home. Conceptual components affecting the interior space of pre-school education centers are identified and based on literature review, interviews, surveys, observational data, and statistical concepts such as education models, socio-economic conditions, appreciation of adults, child–teacher–parent relations, and location related to culture. These contextual connections and relations with the interior environment shaped the body of the study. Based on the above-mentioned items, a research questionnaire was used in centers located in the Çankaya and Çayyolu regions of Ankara. Subjects were randomly selected from among the parents of these preschools’ students. Accordingly, the research questionnaire was directed to a total of 200 respondents from 15 pre-school centers; these preschool education centers are the ones applying the Montessori education model, providing education in English and highlighting features like physical space comfort, etc. Those centers have maintained their corporate identity thanks to the above-counted features. Consequently, data has shown that the education model, socio-economic conditions, appreciation of adults, child–teacher–parent relations, and location have an indirect and direct bearing on parent perception of the preschool centers which affects the centers’ formation of Interior spatial design.

Abstract | Full Text PDF

Yangýnlar yaþadýðýmýz kentlerin geliþimlerinde önemli rol oynamýþlardýr. Özellikle çevresel ölçekte geliþen bu yangýnlarýn maddi, manevi etkileri sonucunda, önleme giriþimlerinin de geliþtiði görülmektedir. Ýstanbul kenti tarihi geliþim süreci içerisinde sýklýkla meydana gelen ve yayýlarak geniþ alanlarda etkili olan, önemli boyutlarda can ve mal kaybýna yol açan yangýnlara maruz kalmýþtýr. Yangýnlar, özellikle bitiþik düzende ve ahþap malzeme aðýrlýklý bir yapýlaþmanýn görüldüðü Osmanlý kentlerinde çevresel ölçekte yaygýnlýk kazanarak önemli boyutlarda maddi ve manevi kayýplara yol açmýþ ve tarihi geliþim süreci içerisinde yönetim tarafýndan bu felaketin önlenebilmesine yönelik tedbirler (nizamnameler) alýnmaya çalýþýlmýþtýr. Osmanlý Ýmparatorluðu’nun geç dönemlerinde yönetim tarafýndan yayýnlanarak yürürlüðe konulan imar yönetmeliklerinin yangýnlarýn önlenmesine yönelik maddelerinin edilgen yangýn korunumu detay çözümlemeleri açýsýndan incelenmesi, söz konusu detaylarýn korunmasý gerekli taþýnmaz kültür varlýklarýnýn mimari oluþumunda rol oynadýðýný ortaya koymuþtur. Çalýþmada daha önceden hazýrlanmýþ ve yayýnlanmýþ olan Katalog çalýþmalarýndan da yararlanýlmýþtýr. Yapý ve çevre ölçeðinde olmak üzere deðerlendirilen bu etkiler detay bazýnda ortaya konularak, mimari oluþumdaki rolleri ölçütler eþliðinde açýklanmaya çalýþýlmýþtýr. Tüm bu detay çözümlemeleri bir dönemin izleridir ve onarým çalýþmalarýnda özellikle korunmalarý gereklidir. Çalýþma Ýstanbul’un çevrsel etkiye sahip yangýnlarýný incelemekte, Dünya’da öncü sayýlabilecek edilgen yangýn önlemlerini sistematik biçimde incelemektedir. Büylece korunmasý gerekli kültür varlýklarýnýn restorasyon ve yenilenme aþamalarýnda ilgili dönemler ile iliþkili bilgi daðarcýðýnýn oluþmasýný amaçlamaktadýr.

Fires had an important effect on the evolution of the cities. After wide-scale fires, the precautionary effort progressed because of the financial and emotional damage done to the cities and residents. The historical progress of Ýstanbul has been frequently exposed wide-spreading fires which also caused significant losses of life and property. Fires, which are particularly influenced Ottoman towns, contain attached and usually wooden housing. When building the city, fire safety regulations came into force in the final period of the Ottoman Empire, and solutions for passive fire protection were examined. Questions arose about the immovable cultural property to be protected. This study benefits from previously prepared and published index studies. These effects, which were reviewed only at a surrounding and building scale, and revealed in detail the base and aimed to explain their roles in architectural formation based on the defined criteria. All these detailed solutions are marks of an era and they need to be protected during repair work. This study systematically examines Ýstanbul’s wide-scaled fires and innovative passive fire protection strategies. The study aims to create knowledge about the relevant eras during restoration and renewal stages of immovable cultural property, to be protected.

Abstract | Full Text PDF

Gaziantep’te tarihi kent dokusunun tamamýna yayýlmýþ bir su yolu aðý bulunmaktadýr. Yer altýnda kazýlmýþ livas adý verilen tünellerle þehir dýþýndaki kaynaktan þehre taþýnan su, þehir içinde su yolu aðý oluþturarak halkýn kullanýmýna açýk birçok cami, han, hamam, medrese, kastel ve çeþme yapýlarýna su saðlamaktadýr; ayrýca özel kullanýmdaki evlerin kuyularý da bu sistemden su almaktadýr. Bütüncül tasarlanmamýþ ve zaman içinde eklenerek büyümüþ olmakla birlikte bütüncül iþleyen ve bütün kenti ve su hattýndaki yerleþimleri ilgilendiren bir su yollarý aðý oluþmuþtur. Bütün kullanýcýlarý ilgilendiren bir sistem olmasý ve yaþamýn temel gereklerinden biri olan su ile ilgili olmasý nedeni ile suyun daðýlýmý ve kullanýmý ile ilgili birtakým kurallar oluþmuþtur. Bu kurallar kentlerin fiziki oluþumunu ve tarihi geliþimini çözümlemeye yardýmcý veriler sunmaktadýr.Bu çalýþmanýn amacý vakfiyeler ve þer’iye sicilleri ýþýðýnda Osmanlý döneminde Gaziantep’te, kullaným haklarý, kurallarý ve bakýmýný içeren su yönetim sistemini ortaya çýkartmak ve Gaziantep tarihi su sisteminin geliþimini su kullaným haklarý ve kurallarý üzerinden deðerlendirmektir. Bu çalýþma ile Osmanlý dönemi su yönetiminin bölgesel özelliklerinin belirlenmesine katký saðlamak hedeflenmektedir. Birinci bölümde Osmanlý dönemi idari yapýlanmasý içinde su kullanýmý ile ilgili genel yaklaþýmlar, kurallar ve örgütlenme biçimi anlatýlmaktadýr. ikinci bölümde Gaziantep tarihi su sistemi hakkýnda bilgi verilirken üçüncü bölümde vakfiyeler ve þer’iye kayýtlarýndaki su yollarý ve su kullanýmý ile ilgili konular su sistemini anlamaya yönelik deðerlendirmelerle aktarýlmaktadýr. Son bölümde ise Gaziantep’te Osmanlý döneminde geçerli olmuþ olan su kurallarýnýn tarihi su sisteminin oluþumu ve geliþimine etkileri ve kent tarihini çözümlemeye katkýlarý deðerlendirilmektedir.

There exist a historical water tunnel network speared all through the historical urban area of Gaziantep. An underground tunnel, referred to as the livas, brings water from outside of the city and serves many public spaces like mosques, khans, baths, madrasahs and fountains as well as the wells of the privately owned houses. Although the water carriage system isn’t designed by an holistic approach and developed by additions throughout the history, the system works as a whole and concerns all users. By being a system that concerns all users and by being in concern of one of the fundamental needs of mankind; water, some rules are settled for the usage of the water. These rules includes information on the physical and historical background of the city. The aim of this study is to clarify the management model of historical water system through þer’iye registers and charter of wakfs. It is also targeted to contribute to the studies to clarify the characteristics of regional water management systems in Ottoman period and evaluate the development of historical water structure of Gaziantep through water usage rules and rights. In the first part of the paper, the general system and rules of water usage in Ottoman period is described. The second part presents the historical water system in Gaziantep, followed in the third part by presenting the subjects related to water system in þer’iye registers and charter of wakfs with evaluations for understanding the characteristics of water system. The last part evaluates the effects of Ottoman Period water usage rules on the formation and development of water system in Gaziantep and contributions to analyze the historical background of the city.

Abstract | Full Text PDF