Saðlýk yapýlarýnýn, yeni geliþmelerle baðlantýlý þekilde, kanýta dayalý olarak yeniden deðerlendirilip, mevcut ihtiyaçlarý karþýlayacak þekilde tasarlanmasý, dünya çapýnda yoðun þekilde ele alýnan bir konu haline gelmiþtir. Türkiye’de de, tasarlanacak hastanelerin kullanýcýlarýn ihtiyaç ve memnuniyetini saðlamasý açýsýndan kanýta dayalý araþtýrmalar önem kazanmaktadýr. Makale kapsamýnda, genel saðlýk yapýlarýnda, kullanýcý memnuniyeti baðlamýnda hasta odalarýnda mimari mekân kalitesinin irdelenmesi amacý ile yapýlan alan çalýþmasýnýn sonuçlarý sunulmaktadýr. Yapýlan alan çalýþmasýnda Gaziantep ilindeki örnekler incelenmiþtir. Alan çalýþmasý kapsamýnda incelenecek kurumlarýn, fiziki þartlarýnýn daha olumlu olduðu varsayýlan, akreditasyon hazýrlýklarý yapan ve cerrahi bölümleri yoðun çalýþan, tek kiþilik oda kullanýmýn yoðun olduðu, dolayýsýyla hasta odalarýnýn öneminin ve kullaným süresinin fazla olduðu, özel hastaneler olmalarý ölçütleri gözetilmiþtir.
Alan çalýþmasýnda deðerlendirme yöntemi olarak; bir anket çalýþmasý yürütülmüþtür. Anket çalýþmasýný takiben, hazýrlanan bir kontrol listesi doldurulmuþtur. Seçilen örneklerin, akreditasyon alma hazýrlýklarý ve özel hastaneler olmalarýnýn getirdiði rekabete dayalý hizmet ve fiziksel mekâna ait çabalar ile belirgin bir geliþme göstermelerine raðmen; mimari mekân kalitesi açýsýndan sorunlarýnýn bulunduðu tespit edilmiþtir.
Alan çalýþmasýnýn sonucunda elde edilen veriler gözönüne alýnarak, hasta odalarýnda kullanýcý memnuniyeti açýsýndan mimari mekân kalitesi baðlamýnda dikkat edilmesi gereken tasarým ölçütleri; sonuçlar bölümünde; iþlev, estetik ve güvenlik baþlýklarý altýnda toplanarak sunulmuþtur.

Healthcare facilities are being evaluated throughout the world determine to what extent they are meeting the needs of patients. Evidence-based research is gaining importance in Turkey as hospital designers strive to increase patients’ satisfaction. In this paper, we will examine the results of a case study conducted to evaluate the spatial quality of patients’ rooms in the context of their satisfaction. Two private general healthcare buildings in Gaziantep were examined in the case study. We chose to evaluate private hospitals because we assumed they would have better conditions than state hospitals. We also took into consideration that these healthcare institutions are in the process of accreditation. Surgeries are frequently conducted here and long-term stays are common. In order to evaluate the subject thoroughly, we used a both a questionnaire and a checklist to gather information. Problems with the spatial quality of the rooms will be identified in the discussion chapter. The examples chosen for the study have showed significant development in available services and space. Using the data obtained from the case study, we have chosen three categories of design criteria through which to evaluate these facilities. Findings will be presented under the headings of function, aesthetics and safety in the results chapter.

Abstract | Full Text PDF

Artan nüfus, kentleþme oraný ve tüketim unsurlarý karþýsýnda kentsel çevre, doðal çevre ve enerji sorunlarý büyümektedir. Ayný zamanda geliþen teknoloji ise kentsel yaþam ve kentsel tasarým sürecine yenilikler getirmektedir. Buna dayanarak 90’lý yýllardan itibaren, kentlerin doða ve insan üzerinde býraktýklarý negatif izlerin minimuma indirilmesi, nüfus ve kentleþme baskýsýnýn kaldýrýlabilmesi, daha verimli, yaþanýlýr kentler için yeni planlama yaklaþýmlarý ve çeþitli giriþimler (yeþil kent, ekokent, yaþanabilir kent, dijital kent, akýllý kent giriþimleri vb.) geliþtirilmektedir. “Akýllý kent” birçok yaklaþýmýn temel niteliklerini içinde barýndýran yeni geliþen bir kavram olarak öne çýkmaktadýr. Henüz genelleþmiþ net bir tanýmý bulunmamakla birlikte farklý kentsel geliþme senaryolarý kapsamýnda ele alýnan bir niteleme olarak gündemdedir. Akýllý yerleþme kavramý temelinde kentlerin doða ve insan için maksimum verimlilik saðlayacak þekilde yeniden yapýlandýrýlmasý düþüncesini yansýtmaktadýr.

Bu çalýþma akýllý yerleþme kavramýnýn kapsamlý bir þekilde açýklanmasýný, bu kapsamda geliþtirilen güncel planlama yaklaþýmý ve çeþitli giriþimler çerçevesinde akýllý yerleþme ilkelerinin ortaya konmasýný amaçlamaktadýr.

Urban environment, natural environment and energy requirements are growing in the face of increasing population, urbanization rates and consumption factors. At the same time, new technologies also bring innovation to urban life and process of urban design. Based on this, since the 1990s, new planning approaches and initiatives (greencity, ecocity, liveable city, digital city, smart city initiatives etc.) have been improved to minimise the negative effects of cities on nature and humans, to reduce the pressure of population and urbanization and create effective and liveable cities. The term “Smart City” is a new, ever-developing concept. Although there is not a clear definition yet, it exists within different scenarios of urban development. The concept of “Smart Settlement” reflects the idea of urban reconstruction that makes cities better for humans and nature. The purpose of this study is to explain the smart settlement in a comprehensive manner and reveal the principles of smart settlement within the framework of the current planning approach and various initiatives.

Abstract | Full Text PDF

Alýþveriþ merkezleri (AVM’ler) günümüz modern kent yaþamýnda tüketim anlayýþý ve kültürünün geçirdiði dönüþümün mekan boyutunu yansýtan önemli örneklerdir. Türkiye’de 1980’leri takiben yerleþen liberal ekonomi ve deðiþen küresel etkenler, AVM’leri kentsel kimliðin bir parçasý haline getirmede etkili olmuþtur. AVM’lerin gençlerin sosyal dünyalarýnýn önemli bir parçasý olduðu düþünüldüðünde, ‘AVM ve gençler’ üzerine yoðunlaþmak önem taþýmaktadýr. Bu baðlamda, bu çalýþmanýn amacý, bir taraftan 13-19 yaþ grubundaki gençlerin kent yaþamýndaki boþ zaman ve boþ zaman mekan kullanýmý irdelenirken, diðer taraftan AVM’lerin bu mekanlar içerisinde nerede durduðunu sorgulamaktýr. Bunun yaný sýra, AVM’lerin fiziksel ve sosyal çevrelerinin ve bunlarýn tasarýmla olan iliþkilerinin gençler tarafýndan nasýl algýlandýðý sorusu da çalýþmanýn temel hedefi olarak belirlenmiþtir. Bu amaçla, Ankara Migros Alýþveriþ Merkezi’nde bir alan araþtýrmasý gerçekleþtirilmiþtir. Araþtýrmanýn verisi gözlem ve 13-19 yaþ grubundaki 104 gençle yapýlan derinlemesine görüþmeler yoluyla elde edilmiþtir. Araþtýrma bulgularýna göre, 13-19 yaþ grubu için en çok tercih edilen boþ zaman mekaný AVM’lerdir. AVM’nin konumu ve evlerinden AVM’ye ulaþým kolaylýðý gibi fiziksel çevre etkenleri gençler için AVM tercihlerinde öncelikli nedenler olarak belirlenmiþtir. Deðerlendirme yüzdelerine ve görüþmeler sýrasýnda yapýlan gözlemlere bakýldýðýnda, 13-19 yaþ grubu gençlerin etraflarýný saran fiziksel çevre ve fiziksel çevreyle ilgili unsurlara çok da dikkat etmedikleri ve fiziksel çevreyi oluþturan bileþenlerin neler olduðuna dair detaylý ve derinlemesine bilgi sahibi olmadýklarý gözlemlenmiþtir. Bu baðlamda düþündüðümüzde, gençlerin fiziksel çevre, ona iliþkin sorunlar ve tasarýma iliþkin ilgisizlikleriyle, sosyal çevre ve toplumsal konulara verdikleri öncelikleri daha detaylý araþtýrmalarla incelenmesinde fayda olduðu tespit edilmiþtir.

Shopping malls demonstrate the growth of consumption culture in contemporary urban life. After the 1980s, a liberalized economy and changing global factors made shopping malls important components of Turkish urban identity. As shopping malls have become such a significant part of the social world of youth in the last twenty years, it seems crucial to concentrate on ‘malls and youth’ as a subject of study. In this context, this study aims to analyze the leisure time activities and preferred leisure spaces of teenagers in Turkey as well as where shopping malls fit in among other leisure spaces. In addition to this, the study will focus on the question of how youth perceive and experience the social and physical environment of shopping malls and their relationship with the concept of design. To this end, a field survey was conducted in the Ankara Migros Shopping Mall. The research was carried out through observations and in-depth interviews with 104 teenagers ranged in age from 13 to 19. The results of the study indicate that shopping malls were the preferred leisure space for teenagers. Physical characteristics such as the location of the mall and ease of accessibility were determined as the primary reasons for the teenagers’ preference. According to analyses, it was found that the youth did not pay much attention to the physical environment and its characteristics and had lack of information about it. In this scope, it seems that further analysis is needed to understand the teenagers’ lack of interest about the physical environment and design issue, and overemphasis and predominance given to the societal issues and social environment.

Abstract | Full Text PDF

Neo-liberalizmin dünya çapýnda yükseliþiyle birlikte büyük ölçekli kentsel projeler (BKP’ler) güçlü bir kentsel siyasa mekanizmasý haline gelmektedir. BKP’ler sermayenin çýkarlarýný kollamakta ve kentlerde egemen sýnýflarýn el koyduðu büyük bir rant yaratmaktadýr. Merkezi iþ alanlarý, turizm merkezleri, korunaklý konutlar ve alýþveriþ merkezleri gibi “neo-liberal kentleþme” mekanlarý üreten BKP’ler yalnýzca sermaye birikim iliþkilerinin yeniden üretilmesinde deðil; ayný zamanda kentsel siyasalarýn önceliklerinin yeniden tanýmlanmasýnda neo-liberal hegemonyayý inþa edici bir rol oynamaktadýr. Neo-liberal hegemonyanýn kentlerde inþasý ve BKP’lerin bu süreçteki rolü yalnýzca sermaye birikim iliþkilerinin çözümlenmesiyle incelenemez. Böylesi bir inceleme için; BKP’lerin yaþama geçirilmesinde devlet ve sivil toplum aktörlerinin rolü, bu aktörlerin ortak ve karþýt söylemleri, uzlaþý ve çatýþma iliþkileri araþtýrýlmalý ve bunlarýn hegemonya inþasý veya mücadelesindeki iþlevleri ortaya konmalýdýr. Makale bu kapsamda yapýlmýþ olan doktora tezi araþtýrmasý bulgularýna dayanmaktadýr. Ýzmir’de iki BKP olan Yeni Kent Merkezi (YKM) ve Ýnciraltý Turizm Merkezi (ÝTM) projeleri örneðinde “mekanýn üretimi” ve “neo-liberal hegemonya” arasýndaki iliþkiyi çözümlemektedir.

YKM projesinde yerel yönetimler, yatýrýmcýlar, yerel sermaye örgütleri ve meslek odalarý uzlaþý iliþkileri geliþtirebilmiþ ve yaygýnlaþtýrdýklarý hegemonik söylemlerle projeye yönelik toplumsal desteði elde edebilmiþlerdir. Uzlaþý iliþkileri ve hegemonik söylemlerle YKM projesi “mekan üretiminin hegemonik projesi” haline gelebilmiþ, kentsel siyasal öncelikler üzerinde neo-liberal hegemonik bir güç inþa etmiþtir. YKM projesinin aksine ÝTM projesinde devlet ve örgütlü sivil toplum aktörleri arasýnda uzlaþý saðlanamamýþtýr. ÝTM projesine karþý meslek odalarýnýn öncülük ettiði toplumsal muhalefet ÝTM planlarýna dava açarak planlarýn yaþama geçirilmesinin önünde durabilmiþtir. Sonuç olarak, ÝTM projesi örgütlü toplumsal kesimlerin rýzasýný elde edememiþ ve “mekan üretiminin hegemonik projesi” haline gelememiþtir.

With the rise of neo-liberalism, large-scale urban projects (LDPs) have become a powerful mechanism of urban policy. Creating spaces of neo-liberal urbanization such as central business districts, tourism centers, gated residences and shopping malls, LDPs play a role not only in the reproduction of capital accumulation relations but also in the shift of urban political priorities towards the construction of neo-liberal hegemony. The construction of neo-liberal hegemony and the role played by LDPs in this process could not only be investigated by the analysis of capital accumulation. For such an investigation; the role of state and civil society actors in LDPs, their collaborative and conflictual relationships should be researched and their functions in hegemony should be revealed. In the case of Izmir’s two LDPs, namely the New City Center (NCC) and Inciraltý Tourism Center (ITC) projects, this study analyzes the relationship between the production of space and neo-liberal hegemony. In the NCC project, local governments, investors, local capital organizations and professional chambers collaborated and disseminated hegemonic discourse, which provided social support for the project. Through these relationships and discourses, the NCC project has become a hegemonic project for producing space and constructed neo-liberal hegemony over urban political priorities. In contrast to the NCC project, the ITC project saw no collaboration between state and organized civil society actors. The social opposition against the ITC project, initiated by professional chambers, has brought legal action against the ITC development plans in order to prevent their implementation. As a result, the ITC project did not acquire the consent of organized social groups and failed to become a hegemonic project for producing space.

Abstract | Full Text PDF

Türkiye’de özellikle 1950’li yýllardan sonra, büyük kentlerimize doðru baþlayan büyük ölçekli göçler, kentlerin göçe hazýrlýklý olmamasý nedeniyle, mekansal ve toplumsal boyutta birçok sorunu beraberinde getirmiþtir. Özellikle 1980'li yýllarda, kýrdan kente göç eden nüfus gruplarýnýn bu sorunlara baðlý olarak kentle bütünleþemedikleri görülmüþtür. Kente enformel kanallarla yerleþen bu gruplar, zamanla kent bütününde sosyal ve ekonomik boyutta farklýlaþmaktadýr. Büyük kentlerde, büyük ölçekli göçün yerleþme biçiminin oluþturduðu kentsel sorunlar, sosyo-ekonomik farklýlýklar ve göç niteliðinin deðiþmesi mekansal ayrýþmayý yaratmaktadýr. Kentlerdeki kaynaklarýn kýtlýðý ve yerel üstü kurumlarýn, kentin formel kesimlere yaptýðý uygulamalar, kent bütününde kentsel eþitsizliði oluþturmuþ ve ayrýþmayý daha da hýzlandýrmýþtýr.

Bu çalýþma; enformel geliþim gösteren Ankara-Altýndað Tepesi Gecekondu Bölgesi'nde göç hareketleri sonucunda oluþan sosyal, ekonomik ve mekansal eþitsizliklerle ortaya çýkan ayrýþmalar üzerinde odaklanmayý amaçlamaktadýr. Çalýþmada mekansal ayrýþma; fiziksel ve toplumsal boyutta olmak üzere iki düzlemde incelenmiþtir. Çalýþma kapsamýnda araþtýrma alanýna iliþkin nicel ve nitel verilerin yaný sýra, yerel ve yerel-üstü düzlemde derinlemesine görüþmeler gerçekleþtirilmiþtir. Bu yönteme baðlý olarak, bölgede ayrýþmayý ortaya çýkaran nedenlerin belirlenmesi saðlanmýþtýr.

The large-scale migrations towards large cities that occurred in Turkey after the 1950s have brought about many spatial and social problems. The massive migrant populations moving from rural areas to cities cannot be integrated with the city completely due to these problems. These groups, which settle in the city through informal channels, differentiate in social and economic dimension throughout the city in the course of time. Urban problems caused by the settlement pattern of the large-scale migration in large cities, socio-economic differences and the change of migration quality constitute the spatial divergence. The scarcity of sources in cities and applications performed by upper local institutions on the formal section of the city have created urban inequality throughout the city and accelerated the divergence even further. This study aims to focus on divergences, which occur as a result of the migration movements and are caused by social, economic and spatial inequalities on the area of Ankara-Altýndað Hill Squatter Region. Within the scope of this objective, we examined the spatial segregation as both a physical and a social issue using quantitative and qualitative data. The spatial segregation in Eski Altýndað was followed profoundly in two stages as local plane and supra-local plane, with the help of interviews.

Abstract | Full Text PDF