Education and right to access are among central issues of a democratic public life as well as higher education. Inclusion of students with disabilities (SWDs) in university campuses necessitates a holistic campus design beyond compliance, calling for a wide-ranging and systematic design with guiding inclusive design parameters. This is a significant prerequisite in Turkey since SWDs experience spatial exclusions in university campus spaces due to piecemeal and case-based design applications. Its achievement depends on co-experienced and thereby co explored way of understanding collective voices of all users. This study is aiming at exploring design parameters for inclusive university campus outdoor spaces together with the shared spatial experiences addressing needs, desires, and preferences of SWDs in an equal way. To achieve it, firstly, a field study was conducted to comprehend spatial experiences of ‘real’ users in Middle East Technical University (METU); secondly, the field research is evaluated within the context of Kevin Lynch’s (1981) normative theory to discover, analyze, and contextualize inclusive design parameters of outdoor campus spaces. Campus Accessibility Evaluation Index (CAEI) is created with the help of empirically grounded design parameters to test the developed normative framework within the study. This study claims that proposed performance evaluation tool can fill in a gap between technical and theoretical sources through the holistic guidance of inclusive architectural practices in university campuses for all.
Keywords: Accessibility index, equitable access; inclusive space; performance evaluation; university campus.Eğitim ve erişim hakkı, yüksek öğrenimin yanı sıra demokratik bir kamusal yaşamın temel konuları arasındadır. Engelli öğrencilerin üniversite kampüslerinde eşit katılımı için, zorunluluğun ötesinde, kapsayıcı tasarım parametrelerine rehberlik eden geniş kapsamlı ve sistematik bir yaklaşımla bütüncül bir kampüs tasarımı gereklidir. Bu, Türkiye’de önemli ve gerekli bir önkoşuldur çünkü engelli üniversite öğrencileri, bireysel taleplerle gerçekleştirilen parçacı uygulamalar nedeniyle üniversite kampüs mekânlarında tam ve eşit katılım sağlayamamaktadırlar. Bunun başarısı, birlikte deneyimlenmeye ve dolayısıyla tüm kullanıcıların seslerini birlikte anlamaya bağlıdır. Bu çalışma, engelli öğrencilerin ihtiyaçlarını, isteklerini ve tercihlerini eşit ve katılımcı bir yolla ele alan ortak mekânsal deneyimlerle birlikte, kapsayıcı üniversite kampüsü dış mekanlarının tasarım parametrelerini keşfetmeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla, ‘gerçek’ kullanıcıların mekânsal deneyimlerini anlamak için Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) yerleşkesinde alan çalışması yürütülmüştür; ikinci olarak alan araştırması bulguları, Kevin Lynch’in (1981) normatif teorisi bağlamında değerlendirilerek, kapsayıcı kampüs dış mekân tasarım parametreleri için kavramsal çerçeve sunulmuştur. Keşfedilen ampirik temelli tasarım parametreleri yardımıyla geliştirilen normatif çerçeveyi test etmek için Kampüs Erişilebilirlik Değerlendirme İndeksi (KED) geliştirilmiştir. Üniversite kampüs yerleşkesi kapsayıcı dış mekân tasarımı için geliştirilen performans değerlendirme aracının, mekânsal uygulamaların eşit erişim fırsatlarına imkân verebilecek bütüncül bir yaklaşımla tasarlanmasına katkı koyacağı ve bu yolla teknik ve teorik kaynaklar arasındaki boşluğu doldurabileceği düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Erişilebilirlik indeksi, eşit erişim; kapsayıcı mekân; performans değerlendirme; üniversite yerleşkesi.