In the conservation and restoration of historical monuments, concepts related with visual sense were used to be taken into consideration. However, acoustical environment formed either spontaneously or consciously is one of the basic elements of human beings’ perception of the architectural spaces having acoustical importance. Hence, architectural heritage concept has been broadened in recent years covering acoustics as well. The concept that acoustics of old buildings is part of cultural heritage is accepted more commonly by means of the interdisciplinary works done in the last decade. CAHRISMA -Conservation of the Acoustical Heritage by the Revival and Identification of the Sinan’s Mosques’ Acoustics- Research Project (2000-2003), carried out within the EC Fifth Framework INCO-MED Program pioneered implementing such a concept. ERATO -Identification, Evaluation and Revival of the Acoustical Heritage of Ancient Theatres and Odea- Research Project (2003-2006) hold at the same Framework Program, succeeds CAHRISMA Project with similar goals. In both projects acoustical environment of the spaces is documented by means of objective and subjective evaluations and an innovative way in conservation which is virtual conservation by the audio-visual reconstructions of spaces having acoustical importance in 3D virtual environments is provided. This article presents the conceptual and practical innovations created in the field of architectural conservation based on the ERATO Research Project.
Keywords: Cultural heritage, Virtual conservation, Virtual restitution, Architectural acoustic, Antic theatre, OdeonTarihi yapıların koruma ve restorasyonunda günümüze değin yalnızca görsel algılamaya dayalı kavramlar göz önünde bulunduruluyordu. Oysa, akustik açıdan önemli mekanlarda biçimlendirilen ya da kendiliğinden oluşan işitsel ortam, insanın mekan algısının temel öğelerinden biridir. Bu yaklaşımdan yola çıkılarak, mimari miras kavramı son yıllarda akustiği de içine alacak biçimde genişletilmiştir. Eski yapıların akustiğinin dünya kültürel mirasının bir parçası olduğu, son on yılda yoğunlaşan interdisipliner çalışmaların da katkısıyla giderek daha geniş çevreler tarafından kabul edilmeye başlanmıştır. Avrupa Komisyonu 5. Çerçeve INCO-MED Programı kapsamında yürütülen CAHRISMA -Sinan Camilerinin Akustik Özelliklerinin Tanımlanması ve Yeniden Canlandırılması Yolu ile Akustik Mirasın Korunması- Araştırma Projesi (2000-2003), söz konusu kavramın yerleştirilmesinde öncü olmuştur. Aynı Çerçeve Programında yürütülmekte olan ERATO -Antik Tiyatro ve Odeonların Akustik Mirasının Belirlenmesi, Değerlendirilmesi ve Canlandırılması- Projesi (2003-2006) CAHRISMA Projesine benzer amaçlarla kurgulanmıştır. Her iki projede de, tarihi mekanların akustik ortamları öznel ve nesnel yöntemlerle belgelenmiş ve koruma alanında yeni bir yaklaşım olan “mekanların 3 boyutlu sanal ortamlarda işitsel-görsel simülasyonu” aracılığı ile korunması gerçekleştirilmiştir. Bu makalede, mimari koruma alanındaki kavramsal ve uygulamaya dönük yenilikler, ERATO Araştırma Projesi temel alınarak tanıtılmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Kültürel miras, Sanal koruma, Sanal restitüsyon, Mimari akustik, Antik tiyatro, Odeon