Taþ, tuðla, kerpiç ve harç ile inþa edilmiþ anýtsal tarihi yýðma yapýlar; yapým dönemi, geometrik tipoloji, yapým biçimi, yapým tekniði, yapý elemanlarýnýn boyutlarý ve malzemeleri bakýmýndan çok çeþitli ve karmaþýktýr. Son elli yýl içinde yapýlan ve yeni yapýlacak olan betonarme, çelik ve yýðma yapýlarýn güvenlik deðerlendirmesi yönetmelik ve þartnamelerle yapýlmaktadýr, ancak tarihi yapýlarýn deðerlendirilmesine iliþkin yöntemler yaygýn deðildir. Bu çalýþma, anýtsal yýðma binalarýn görsel verilerle risk düzeyinin belirlenmesinde puanlama sistemine dayanan bir yöntem sunmaktadýr. Çalýþmada, geliþtirilen “Yapý Tespit Formu” ile alanda yapýya iliþkin görsel veriler elde edilmiþ, ardýndan bu veriler web tabanlý veri tabanýna iþlenerek sonuç risk puaný otomatik olarak hesaplanmýþtýr.

Depending on the construction period, geometrical typology, construction and organization of the structure, element size and construction material of historic monumental structures; constructed with bricks, stones, adobe and mortar, are diverse and very complicated. Structural safety is guaranteed by the codes, guidelines, and specifications for recently constructed concrete and steel buildings, but there is no specific criterion for evaluating the historic monumental buildings. This study presents a scoring system method for classifying the risk level of the historic monumental structures based on visual information. This method is based on the acquisition of visual data of the building by using the developed building inspection form, storage of the acquired data on the web database and evaluation of the risk score of the inspected building automatically by the computer database system.

Abstract | Full Text PDF

Günümüzde kalkýnmanýn en önemli aracý olarak kabul edilen eðitimin en önemli iþlevi, kiþilere yeteneklerine göre geliþme olanaðý saðlayarak toplumun yaratýcý gücü ile verimini arttýrmaktýr (Özbulut, 1999). 18 Aðustos 1997 tarihinde Resmi Gazete’de yayýnlanarak yürürlüðe giren 4306 sayýlý yasa ile Türkiye’de 5 yýl olan zorunlu eðitim 8 yýla çýkartýlarak bu alanda önemli bir reform gerçekleþtirmiþtir. Yeni sisteme geçiþle birlikte hýzlý nüfus artýþý ve artan kentleþme oraný nedeni ile büyük boyutlara ulaþan okul yapýsý açýðý, olanaklar ölçüsünde yoðun bir okullaþma çabasý ile kapatýlmaya çalýþýlmýþtýr. Bu süreçte; inþa edilecek her okul yapýsý için ayrý proje üretmenin zorluðu yanýnda, zaman darlýðý, eleman yetersizliði ve finansmandan kaynaklanan sorunlar nedeni ile, ülkemizde uzun yýllardýr tartýþýlan tip proje uygulamalarý bu kez daha yoðun bir biçimde gündeme gelmiþtir. Milli Eðitim Bakanlýðý’nýn giriþimleri ile bazý üniversitelerin mimarlýk fakülteleri ve bazý müþavir firmalar yardýmý ile elde edilen okul projelerinin farklý çevre koþullarýnda uygulanmasý, yapým aþamasýnda birçok sorun yaratmýþtýr. Bununla birlikte; Türk Ýhale Kanunu, yerel yönetimlerin bu konudaki tutumlarý da yapýlmýþ ve yapýlmakta olan uygulamalarda zaman ve para açýsýndan önemli kayýplara neden olmaktadýr. Bu çalýþmada; yeni eðitim sistemine göre tasarlanmýþ ya da yeniden düzenlenmiþ Ýstanbul Ýl sýnýrlarý içindeki ilköðretim okulu tip projeleri incelenerek, uygulama aþamasýnda ortaya çýkan sorunlar ile ilgili bir deðerlendirme yapýlmaya çalýþýlacaktýr.

Considered one of the most important tools of development, education increases the efficiency of society by providing opportunities for people according to their skills. (Özbulut, 1999). Through the implementation of Law No. 4306, which was passed on August 18, 1997 in the Official Gazette, an important reform was carried out by increasing the duration of the compulsory education in Turkey from 5 to 8 years. The transition to the new system emphasized the lack of school buildings, which has become problematic due to rapid population growth and the increasing urbanization rate. An intense effort was put into meeting the needs of this system, and, due to the difficulty of producing different projects for each school, time constraints, staff shortage and funding problems, the production of typical project applications which had been discussed for years came more intensely to the fore. The implementation of school building projects through the initiatives of the Ministry of Education and the help of the architecture faculties of various universities, as well as some consulting firms, and their application on different environmental conditions created many problems during construction. Turkish Procurement Law and the attitudes of local governments in this regard are causing significant losses in terms of time and money on applications. In this research study, the typical elementary school projects that have been revised or designed according to the new education system within the Istanbul City boundaries will be studied and an evaluation regarding the emerging issues related to the implementation phase will be explored.

Abstract | Full Text PDF

Bu çalýþma, mimari tasarým stüdyosunda öðrencilerin deneyimlediði erken tasarým evresine odaklanmaktadýr. Erken tasarým evresi, tasarým kavramýnýn ana kararlarýný oluþturacak soyutlama/dönüþüm (kavramlaþtýrma/ dönüþüm) sürecinin en önemli halkasýdýr. Erken tasarým evresinde tasarýmcý, kiþisel ve mesleki bilgi ve deneyimlerine dayanarak çeþitli kavramlar üretmeye baþlar. Bu çalýþmanýn amacý, erken tasarým evresinde mimarlýk öðrencilerinin sahip olduklarý bilgiyi ilk tasarým kararlarýný oluþturmak üzere nasýl dönüþtürdüklerinin irdelemesini yapmaktýr. Bu irdelemeyi gerçekleþtirmek için, erken tasarým evresinde geliþtirilen mimari temsillerin analizi üzerinden bilginin dönüþümünü irdeleyen bir model geliþtirilmiþtir. Model, (A) Bilgi Edinme, (B) Sentez, (C) Analiz, (D) Ýlk Tasarým ve Deðerlendirilmesi aþamalarýndan oluþmakta olup, A, B, C aþamalarý birbirleriyle 1. derece geridöngüsel bildirimli bir iliþkiye sahiptir. C ve D aþamalarý ise, 2. derece geridöngüsel bildirimli bir þekilde birbirine veri saðlamaktadýr. Erken tasarým evresi modelinin iþleyiþi þu þekilde açýklanabilir: 1. (A) aþamasýnda kullanýlan tanýmlayýcý bilgi gruplarý (teknik b., mesleki kuramsal b., çevresel b., toplumsal b.) nýn NEler olduðu ve iþlemci bilginin NASIL kullanýldýðý, 2. (B) aþamasýnda (A) aþamasýnda kullanýldýðý tespit edilen bilgilerin iliþkilendirilmesi gerçekleþtirilir. Bu iliþkilendirmenin, mekansal, iþlevsel, sembolik, biçimsel, tipolojik, teknolojik, sosyal olarak gerçekleþip gerçekleþmediði, 3. (C) aþamasýnda (B) aþamasýnda gerçekleþtiði belirlenen iliþkileri açýklayan ilk tasarým þemalarý/çözümleri üretilir. Bu þemalarýn, analojik, pragmatik, kanonik, ikonik, bütüncül olarak üretilip üretilmediði, 4. (D) aþamasýnda ise, (C) aþamasýnda ortaya konan þemalarýn/ çözümlerin deðerlendirilmesi yapýlýr. Bu þemalarýn/çözümlerin biçimsel, iþlevsel, estetik, çevresel, mekansal, teknik deðerlendirme ölçütlerine cevap verip vermediði irdelenmektedir. Geliþtirilen modelin uygulamasý, alan çalýþmasý ile gerçekleþtirilmiþtir. Bu alan çalýþmasýna YTÜ Mimarlýk Fakültesi Mimarlýk Bölümü Mimari Tasarým 3 stüdyosundan 12 öðrenci katýlmýþtýr. Alan çalýþmasýndan elde edilen bulgular, erken tasarým evresi modelinde ortaya konan geridöngüsel bildirimli iliþkinin elde edilen bilgiler yeterli oranda dönüþtürüldüðü zaman gerçekleþtiðini göstermiþtir. Dönüþüm ancak ilk tasarým ürününde kullanýlabilecek yeni bir bilgiyi ortaya koyduðu takdirde belirleyici olmaktadýr.

This study focuses on the early design phase experienced by students in the architectural design studio. The early design phase wherein the first design concepts are created is the most important part of the transformation process which forms the major decisions of design concepts. In the early design phase, the designer begins to produce various concepts based on his/her personal and professional knowledge and experiences. The purpose of this study is to examine how students of architecture transform their knowledge to form their first design decisions in the early design phase. For this purpose, a model that examines the transformation of knowledge by means of analyzing architectural representations produced in the early design phase has been developed. It is composed of stages of (A) Knowledge Acquisition, (B) Synthesis, (C) Analysis, (D) First Design and Evaluation and Stages A, B, C are in relation with cyclical feedback on the first degree. Stages C and D provide data with cyclical feedback on the second degree. The process of the model of early design phase can be explained as follows: 1. WHAT the declarative knowledge groups used in stage (A) are (technical knowledge, theoretical knowledge, environmental knowledge, social knowledge) and HOW procedural knowledge is used. 2. In stage (B), the knowledge to be used in stage (A) is related, whether this relationship is carried out spatially, functionally, symbolically, typologically, technologically, socially or not. 3. In stage (C), the first design solutions demonstrating the relationships detected from stage (B) are produced,whether these solutions are produced analogically, pragmatically, canonically, iconically, integratedly or not. 4. In stage (D), solutions presented in stage (C) are evaluated. Whether these solutions meet the criteria of formal, functional, environmental, spatial and technical evaluation or not is analyzed. The implementation of the proposed model has been fulfilled by a case study. 12 students from Architectural Design Studio 3 at the Department of Architecture at Yildiz Technical University participated in the case study. First findings of the case study have shown that the relation to cyclical feedback presented in the early design phase model is only realized when the acquired knowledge is transformed as much as necessary. Transformation is a determinant only if it creates new knowledge that can be used in the first design product.

Abstract | Full Text PDF

Artan þehirleþme, sanayileþme ve tüketim alýþkanlýklarý ile çevre ve atmosfer kirlenmesine baðlý olarak küresel ölçekte havanýn ýsýnma eðilimi her geçen gün artmakta ve ortaya çýkan çevre problemleri, afetler, su, kara ve havadaki yaþamý tehdit eder hale gelmektedir. Küresel düzlemdeki iklim deðiþikliklerinin yaný sýra, kentlerin mikro iklimsel yapýsýnda da deðiþimler meydana gelmekte, kentlerde bölgesel ýsýnmalar oluþmaktadýr. Bu ikili etki ve kýsýr döngü insan saðlýðýný ve canlýlarýn yaþamýný giderek olumsuz yönde etkilemektedir. Bu baðlamda, kent iklimi konusundaki araþtýrmalar günümüzde giderek aðýrlýk kazanmaktadýr. Bulgular; yapýlaþmanýn artmasýyla birlikte kent sýcaklýklarýnýn arttýðý, buna karþýn kentlerin havalandýrma ve bitkilendirme olanaklarýnýn artmasýyla da kentsel iklim konforunun iyileþtiði yönündedir. Saðlýksýz ve çarpýk yapýlaþmasý ile Ýstanbul metropoliten alaný, küresel tetikleyiciler ve beklenen depreme hazýrlý olma sorununu çözme adýna bir yenilenme akýmý içerisindedir. Bu kapsamda, yapýlaþmanýn devasa boyutlarda ilerlemesi, yeþil alanlarýn hýzla yok olmaya devam etmesi ise iklimsel tehditleri tetikleme potansiyeli taþýmaktadýr. Bu makalede, geleceðe iliþkin saðlýklý geliþme ve yapýlaþma stratejilerine ýþýk tutmak amacý ile Ýstanbul metropolünde yeþil alan/bitki örtüsünün sýcaklýk üzerindeki etkisi araþtýrýlmýþtýr. Yüzey ýsý adalarý (surface heat island - SHI) ve normalize edilmiþ bitki indeksi farký (NDVI) deðerleri uzaktan algýlama yöntemi ile saptanmýþ, sýcaklýk baðýmlý deðiþken, bitki örtüsü baðýmsýz deðiþken olmak üzere regresyon analizi yapýlmýþ, karar aðacý modeli oluþturulmuþtur. Analiz sonuçlarýna göre R=0.452; R2= %20 olup, analiz % 95 anlamlýlýk düzeyinde (sig. 0,00) anlamlýdýr. Ýstanbul yerleþim alaný için yapýlan analizde bitki örtüsünün en azolduðu küme ile en yoðun olduðu kümenin beklenen sýcaklýk deðeri arasýndaki fark 4.24 olarak hesaplanmýþtýr.

Increasing environmental and atmospheric pollution due to urbanization, industrialization and global warming is increasing with every passing day. Life in water, air and on land is threatened by environmental problems and disasters caused by this pollution. In addition to global climate change, changes also occur in urban microclimate and regional heat islands are occurring in urban areas. This dual effect and resulting vicious circle increasingly affect human health and natural life negatively. In this context, urban climate studies have come into question in recent years. Results have showed that increasing numbers of built-up areas are linked toincreases in urban temperature and conversely larger areas of vegetation improve the city’s ventilation and climatic comfort. The Ýstanbul Metropolitan Area is in a period of regeneration as it attempts to prepare for the expected earthquake and as a result of global dynamics. The resulting massive building campaigns and rapid destruction of green areas have a potential to trigger climatic threats. The effects of vegetation on the urban surface temperature in the Ýstanbul Metropolitan Area have contributed to the improved health construction strategies. Surface Heat Islands (SHI) and Normalized Difference Vegetation Index (NDVI) values were determined from remote sensing techniques. The dependent variable is temperature and independent variable is NDVI values and the regression analysis was carried out. Then the heat model for NDVI was established with decision tree. The results of regression analysis were R=0.452; R2= 20%; sig.=0.00 and so the analysis was significant in 95%. As a result of the analysis of the residential area of Ýstanbul, the difference between the expected temperature of the minimum and maximum vegetation clusters was calculated as 4.24.

Abstract | Full Text PDF

Ýþitsel peyzaj, çoklu ses kaynaklarý ve çevresel parametreler arasýndaki iliþkiye baðlý olarak oluþan iþitsel ortamýn -olumlu ya da olumsuz yargýlardan baðýmsýz olarak- saptanmasý þeklinde tanýmlanmakta ve son yýllarda kentsel akustik çevre üzerine yapýlan çok sayýda çalýþmaya konu olmaktadýr. Ýþitsel peyzaj yaklaþýmý, ses kaynaðý, etki ortamý ve insan arasýndaki çoklu etkileþime dayanarak ses ortamýný çok boyutlu biçimde ele almaktadýr. Bu yaklaþýmda, sadece nicel belirlemeler saðlayan geleneksel akustik ölçmelere ilave olarak, nitel veri oluþturmak amacýyla ses kayýtlarý ile saðlanan bir belgeleme yöntemi kullanýlmaktadýr. Ýþitsel peyzaj çalýþmalarý için oldukça önemli olan bu belgelemede önemli olan iþitsel algýlama; yani insanýn sesi nasýl duyduðudur. Ýþitsel peyzaj üzerine yapýlan çalýþmalarda; öznel ve nesnel verinin özellikleri, elde etme ve deðerlendirme yöntemleri ile bunlarý iliþkilendirmede kullanýlacak istatistiksel yöntemler gibi pek çok konuda bir uzlaþma bulunmadýðý görülmektedir. Bu irdeleme üzerinden, ‘iþitsel peyzaj kavramýnýn kentsel akustik konforun deðerlendirilmesinde, korunmasýnda ve iyileþtirilmesinde kullanýlabilmesi için bir yaklaþým önerisi geliþtirmek’ amacýyla kapsamlý bir çalýþma yapýlmýþtýr. Tamamlanan bu çalýþmada izlenen, iþitsel peyzaj yaklaþýmý üzerinden ses ortamýn ses kayýtlarý ile belgelenmesi ve analiz edilmesi süreci, bu makalede sunulmaktadýr. Buna göre, gerçek ses ortamý yansýtan ses kayýtlarýnýn nasýl elde edildiði ve bu kayýtlarýn gerçek ses ortamý yansýtma durumunun nitel ve nicel olarak nasýl doðrulandýðý alan uygulamalý bir çalýþma olarak anlatýlmaktadýr.

Soundscape is a relatively new concept that defines the acoustical environment by the interaction of multiple sound sources and environmental parameters. Soundscape concept treats the sound environment as a multi-dimensional entity, based on the complex interaction between sound source, physical environment and human beings. A method for documenting the sound environment based on sound recordings provides qualitative data while the quantitative data is supplied by conventional acoustic measurements. Acoustical perception; in other words, how a person perceives the sound, is the subject focused on in this method. The review of the related literature shows that there is not a common agreement on t the properties of the subjective and objective data, the methods of data collection and evaluation, or the statistical methods to be used in the correlation. Therefore, a wide-frame study aiming to develop an approach based on soundscape for the evaluation, conservation and rehabilitation of acoustical comfort in urban areas, has been planned and realized. The process followed in this study, on documenting and analyzing the sound environment via sound recordings is presented in this article. Accordingly, the method of deriving the sound recordings which refer to the actual sound environment and confirming their quantitative and qualitative accuracy, are described through field work.

Abstract | Full Text PDF