From the Perspective of Manifestos: is Antonio Sant’Elia a Futurist?
Yusuf CivelekAbant Izzet Baysal University, Department Of Architecture, Architectural Design ProgramDoubts linger regarding Antonio Sant’Elia’s authorship of the “Manifesto of Futurist Architecture,” which was published in 1914 with the signature of this best-known adherent of Futurism in architecture and had certain influence over avant-garde movements in Europe before World War I. These doubts concentrate on supposed discrepancies between the architect’s perspective drawings showing the city of the future and the manifesto’s message, fostering the conviction that Sant’Elia should not be regarded as a Futurist. Statements later added to the manifesto proposing the use of oblique and elliptic architectural lines are used as evidence to support the incongruity of the drawings with Futurism’s search for dynamism. Because Marinetti and Boccioni placed the human body, particularly the male body, at the center of their search for artistic expression based on psycho-physical effects of the material environment and refused to acknowledge the effects of the unconscious, perspective is a very important element of Futurism, as it can engage the subject in the object and vice versa. Therefore, axonometric projection, which generally serves objective approaches, is not appropriate for Futurism, as it deprives the subject of the sensation of physical engagement with dynamism. However, in Sant’Elia’s perspective drawings, which are usually set at an oblique angle and seen from a low level, the foreshortening of the horizontal lines and almost constant use of erect vertical lines create a sensation of both horizontal and perpendicular dynamic movement. In these architectural creations, dynamism stems from psycho-physical effects of phenomenal movement, which imitate subjective visual perception as much as, if not more than, the “real” oblique or elliptic lines of the buildings depicted.
Keywords: Antonio Sant’Elia, dynamism; Futurism; architecture; perspective drawings.Manifestoların Perspektifinden: Antonio Sant’Elia Fütürist mi?
Yusuf CivelekAbant İzzet Baysal Üniversitesi, Mimarlık Bölümü, Bina Bilgisi Anabilim DalıBirinci Dünya Savaşı öncesi kısa bir süre Avrupa’da avangard hareketleri etkilemiş olan Fütürizm’in mimarlık alanında en bilinen temsilcisi Antonio Sant’Elia’nın, 1914 tarihli Fütürist Mimarlık Manifestosu’nun gerçek sahibi olmadığına dair şüpheler oluşmuş bulunmaktadır. Bu şüpheler, 5 manifestonun içerdiği mesajla, mimarın geleceğin şehrini gösteren perspektif çizimleri arasında olduğu düşünülen bazı uyumsuzluklar etrafında yoğunlaşarak, Sant’Elia’nın aslında Fütürist sayılamayacağı kanaatini beslemiştir. Özellikle manifesto metnine sonradan eklenmiş olan mimarlıkta eğik ve eliptik çizgiler istendiğinin ifadesi, bu çizimlerin Fütürizm’in devingenlik arayışıyla uyumsuzluğunun bir delili olarak gösterilir. 10 İnsan bedenini, özellikle erkek bedenini merkeze koyan Marinetti ve Boccioni, özünde devingen bir maddî çevrenin psiko-fiziksel etkilerinin duyumsanmasını (empati) esas alan ve bilincin dışında kalan etkileri reddeden sanat ifadeleri aradıklarından, özneyi nesneyle etkileşime sokan perspektif, Fütürizm’in önemli bir özelliğidir. Bu sebeple, genelde mimaride nesnel yaklaşımların kullandığı aksonometri, özneyi 15 devingenlikle bedensel olarak etkileştiğini duyumsamaktan mahrum bıraktığından Fütürizm’e uygun değildir. Halbuki Sant’Elia’nın genellikle aşağıdan ve köşeden bir bakışla çizilen perspektiflerinde kaçış noktasına doğru eğilen yatay çizgiler ile dikliğini hemen her zaman koruyan düşey çizgiler, yatayda ve düşeyde devingen bir hareketin görüntüsünü duyumsatırlar. Kısacası, Sant’Elia’nın mimari yaratımlarında devingenlik, resmedilen yapılardaki “gerçek” eğik ve eliptik çizgilerin olduğu kadar, hatta belki bunlardan 20 daha da çok, öznel görsel algıyı taklit eden perspektiflerdeki görüngüsel (fenomenal) hareketlerin psiko-fiziksel etkilerinden de kaynaklanır.
Anahtar Kelimeler: Antonio Sant’Elia, devingenlik, Fütürizm; mimarlık; perspektif çizimleri.Manuscript Language: Turkish
