Built-in Furnitures of Mehmet Pehlivan House’s “Başoda” in Germir-Kayseri
Gözde Kuzu Dinçbaş, Müşfika Gül AkdenizDepartment of History of Architecture, Yıldız Technical University Faculty of Architecture, İstanbul, TurkeyA number of studies has been made concerning the preservation of historical Germir houses. On one hand no work has been made in regard to the built-in furnitures (şerbetlik, cupboard, etc.) of rooms or houses. Recently in respect to palace furnitures many studies have been made; in return there is no basic fieldwork concerning the Ottoman period houses’ built-in furnitures. Detecting the inadequacies of the field, it was decided to study the built-in furnitures of Germir. Among 35 houses, the built-in furnitures of Mehmet Pehlivan House were chosen as the best example and the most representative one. Like most of the existing Ottoman Period houses, the Germir houses are made in the second half of the 19.th. century, their decoration being more under the effect of European styles. The Germir and Pehlivan houses were Christian houses, and the population of Germir was mainly consisting of Christians (Orthodox Greeks/ Karamanians/ Turkofon Greeks/ Anatolian Turks and Gregorian Armenians) before the migration (1923). However, the house and furniture design, with some exceptions, was mainly under the effect of traditional Ottoman planning and design. In the Pehlivan house, the main room’s (başoda) furnitures were arranged like the furnitures of the Turkish “Başoda”. The built-in furnitures of the Ottoman/Turkish “Başoda” comprises of “yüklük (cupboard), şerbetlik, seki-sedir/diwan”, and some other minor wares. In the Pehlivan House the door is handled together with the furnitures of the main room (başoda), placed on the same partition wall, having the same concept with the Turkish “Başoda” as cited above.
Keywords: Mehmet Pehlivan House, fixed (built-in) furniture; Turkish room furniture.Germir’de Tarihi Mehmet Pehlivan Evi’nin Başodası’ndaki Sabit Mobilyaların Değerlendirilmesi
Gözde Kuzu Dinçbaş, Müşfika Gül AkdenizYıldız Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Tarihi Anabilim Dalı, İstanbul17. yüzyılda kurulduğu düşünülen Germir Köyü’ndeki tarihi konutların korunmasına yönelik bazı çalışmalar yapılmış olmakla beraber, bu evlerin içinde yer alan sabit mobilyalara (şerbetlik, yüklük vd.) ilişkin kapsamlı tespit çalışmaları yapılmamıştır. Son yıllarda saray mobilyaları ile ilgili birçok çalışma yapılmış ancak sivil mimarlık ve halk tipi konutlardaki mobilyalara yönelik belge değeri taşıyan araştırmalar yapılmamıştır. Bu eksiklikler göz önüne alınarak Germir’de 35’e yakın tarihi evin mobilyalarının ayrıntılı ölçüleri alınmış, fotoğrafları çekilerek belgelenmiştir. İçlerinden, Germir’i en iyi temsil ettiği düşünülen Mehmet Pehlivan Evi seçilerek Başodası’ndaki sabit mobilyalar makale konusu olarak ele alınmıştır. Osmanlı Devleti’nin Batı etkisinde kaldığı 19. yüzyılın ikinci yarısında yapıldığı anlaşılan diğer Germir evleri gibi Pehlivan evinin sabit mobilyaları da Batı’nın etkisindedir. Mobilyaların süslemeleri, 19. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı mimarisinde etkili olan Yeni-Ampir ve Eklektik (derleme) üslupların izlerini taşır. Hıristiyan ağırlıklı bir nüfusa sahip olan Germir köyündeki Pehlivan evinin başodasındaki mobilyalarının tasarım ve biçimlenmesinde ise Hıristiyan halkın etkisinden çok Osmanlı tasarım ilkelerinin etkili olduğu görülür. Osmanlı-Türk odasındaki sabit mobilyaların (yüklük, şerbetlik, seki-sedir vd.) Pehlivan evinde de bulunması ve Türk odasındaki düzene uygun şekilde tasarlanarak düzenlenmesi, mübadele (1923) öncesinde Pehlivan evinde yaşamakta olan Hıristiyan (Ortodoks Rum/Karamanlı/Türkofon Rum/Anadolu Türkü ya da Gregoryen Ermeni) ailenin, Müslüman Türklerle aynı gelenekleri paylaştıklarını göstermektedir. Aynı sabit mobilyalar ve benzer tasarım özellikleri diğer Germir evlerinde de görülmektedir. Pehlivan evinde başoda kapısının yüklükle birlikte tasarlanması ve odadaki bütün sabit mobilyaların bir bütün olarak aynı üretim süreci içinde ele alınması Türk odasındaki mobilyaların tasarım anlayışı ve süreciyle birebir örtüşmektedir.
Anahtar Kelimeler: Mehmet Pehlivan Evi, sabit mobilyalar; Türk odası mobilyaları.Manuscript Language: Turkish
