An Evaluation of Restitutions Prepared for the Architecture of the Neolithic Site of Göbeklitepe and a Proposition

Neolithic studies were mainly about the agriculture. However, the Neolithic was a period where all aspects of human life changed dramatically. Hence, this era must be studied in detail by various disciplines, as well as the architecture. Although small in number, there still are some studies processing the Neolithic architecture. And additionally, there are restitutions drawn for some Neolithic structures. However, the restitutions are heavily based on personal predictions and are open and vulnerable to criticism. Göbeklitepe is a stunning Neolithic findspot from Tukey. Not only by the scale of the structures excavated but also by the facts it offered, this site forced scholars to reconsider what they knew about the early Neolithic. As the much interest increased in time, many studies processed about this site and various restitutions were prepared as well. Once again, these restitutions were personal, and they must be investigated by the facts that scientific studies on the site figured out. And more accurate restitutions for Göbeklitepe must be drawn, matching with same scientific data.

Göbeklitepe Neolitik Alanı Mimarisi İçin Hazırlanmış Restitüsyonlar Üzerine Bir Değerlendirme ve Bir Öneri

Neolitik döneme dair araştırmalar büyük oranda tarım konusu üzerinden yürütülmüştür. Ancak Neolitik, insan yaşantısının tüm yönleriyle değiştiği önemli bir dönemdir. Bu yüzden, bu dönem mimarlık gibi farklı disiplinlerce de derinlemesine incelenmelidir. Görece az da olsalar, döneme dair mimari çalışmalar da yürütülmüştür. Bunlara ek olarak da bazı Neolitik yapılar için restitüsyonlar çizilmiştir. Ancak, restitüsyonlar büyük oranda kişisel tahminlere dayanmaktadır ve bu yönleriyle eleştiriye açıktır. Göbeklitepe, Türkiye’de açığa çıkarılmış çarpıcı bir Neolitik bölgedir. Buluntu yeri; sadece yapıların ölçeği ile değil, sunduğu gerçeklerle de akademik çevreleri erken Neolitik’e dair bildiklerini gözden geçirmek durumunda bırakmıştır. Zaman içinde Göbeklitepe’ye ilgi arttıkça, daha fazla araştırma yürütülmüş ve farklı restitüsyonlar çizilmiştir. Ancak restitüsyonlar yine kişisel niteliktedir ve buluntu yerinde açığa çıkarılan bilimsel veriler doğrultusunda eleştirilmelidir. Ayrıca, aynı verilerle örtüşen daha isabetli Göbeklitepe restitüsyonları da hazırlanmalıdır.