A Hundred Years of Mardin as a Modern City in the case of Birinci Cadde (the First Avenue) and Halkevi (the People’s House)
Halil İbrahim Düzenli, Evrim DüzenliDepartment of Architecture, İstanbul Şehir University Faculty Of Architecture And Design, İstanbul, TurkeyThroughout the Late Ottoman and the Early Republican periods in Turkey, traditional urban fabrics have been transformed as a result of many fragmentary interventions. By the 2000s, the relationship between urban design and traditional urban fabric attained a new level, where the new focus of intervention was the tourist industry in which the image of traditional town was polished in conformity with spatial consumption. The modernization process is exemplified by two interventions in Mardin city: the First Avenue (1915-2013) and the People’s House (1938-2011). The method of the study is based on the information obtained through on-site observations made between 2008 and 2015. Related literature, drawings and visual documents were examined. As the study depicts the stories of the last 100 years’, it is expected to be seen as a contribution to the literature of prevailing “history of the private space and buildings”. In the conclusion of the study, the modernization efforts in Mardin have been evaluated through the examples of the First Avenue and People’s House. Initially, the Avenue was expanded to allow steady flow of traffic that got increased due to automobiles appearing as a new means of transportation, and later in 2013 and 2014 it was transformed into a pedestrian area in parallel to the rehabilitation of the building facades. The People’s House with its reinforced concrete structure and plastered facade was the first example of a cultural institution in 1938 representing the introduction of reinforced concrete structure. In 2011, plasters were removed and its facades were converted to a stone bond, and the building was transformed to a boutique hotel. Thus, the two spaces that were reflecting the modernist and nationalist ideals in the beginning of the 20th century, went through a transformation reflecting the 21th century’s trends of tourism and consumption focused trends.
Keywords: Early Republican period, late Ottoman Period; Mardin; Mardin First Avenue; Mardin People’s House (Halkevi).100 Yıl Önce-100 Yıl Sonra Mardin: Birinci Cadde ve Halkevi Binası Üzerinden Bir Modern Kent Okuması
Halil İbrahim Düzenli, Evrim Düzenliİstanbul Şehir Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi, Mimarlık Bölümü, İstanbulTürkiye’de Geç Osmanlı ve Erken Cumhuriyet dönemleri boyunca parçasal müdahale ve modernlik imgeleri arayışı sonucunda geleneksel kent yapıları dönüştürülmüştür. 2000’lerden sonra geleneksel kent ile kurulan ilişkinin geldiği yeni noktada ise, geleneksel kentlerin eski bir imge olarak ortaya konulduğu turizm ve mekan tüketimi odaklı yaklaşımlardan bahsetmek mümkündür. Bu çalışmada, modernleşme deneyimi, Mardin kentindeki 1915 yılında genişletilmeye başlanan ve Erken Cumhuriyet döneminde genişletilme çalışmaları devam eden Mardin Birinci Cadde ve 1938 yılında açılan Mardin Halkevi Binası üzerinden örneklenmiştir. Çalışmanın yöntemi, 2008-2015 yılları arasında yerinde yapılan gözlemlere dayalı tespitlerdir. İlgili literatür, çizim ve görsel belgeler incelenmiş, yapılan tespitler fotoğraflar ile görselleştirilmiştir. Bu haliyle yaklaşık 100 yıllık öyküleri betimleyip irdeleyen çalışma, giderek yaygınlık kazanan “özel mekan ve bina tarihleri” literatürüne de bir katkı olarak görülmelidir. Çalışma sonucunda Mardin Birinci Cadde ve Halkevi üzerinden Mardin kentinin modernlik deneyiminin anlaşılması beklenmektedir. Birinci Cadde başlangıçta yeni ulaşım aracı olan otomobillerin geçişi için genişletilmiş, 2013 ve 2014 yıllarında ise yayalaştırma ve cephe sağlıklaştırma çalışmaları yürütülmüştür. Birinci Cadde üzerinde yer alan Halkevi 1938 yılında betonarme yapım sisteminde, sıvalı bir kültürel kurum yapısı olarak betonarmenin kente ilk girişini temsil etmekte iken, 2011 yılında sıvası sökülerek, cephesi derin derzli taş duvar görüntüsüne büründürülmüş ve butik otele dönüştürülmüştür. Böylelikle 20. yüzyıl başlarının modernist ve ulusal idealleri doğrultusunda şekillenen iki mekan, 21. yüzyılın turizm ve tüketim odaklı kullanımına dönüşmüştür.
Anahtar Kelimeler: Erken Cumhuriyet dönemi, Geç Osmanlı Dönemi; Mardin; Mardin Birinci Cadde; Mardin Halkevi Binası.Manuscript Language: Turkish
