Since their first settlement historical cities have been changing due to both natural and social conditions. These changes also have reflections on cities’ physical structures where they could be entirely traced. There are plenty conserved, changed and lost physical components in the old Ottoman capital Istanbul in time. It is known that several spatial elements, such as the residential buildings, public buildings, were either collapsed or lost. Mesires are also within these lost elements which represent information on Istanbul’s recreation culture and green areas in the Ottoman Era. Thus, the aim of this study is to evaluate the change of mesire areas and recreation culture of Ottoman culture. Ottoman period, changes in Mesires are exemplified relating to some significant milestones and classified. In methodological terms, changes in Mesires are read within a semiological perspective considering denotative and connotative changes. Consequently, it is emphasized that Mesire culture and areas, which are inherited from Ottomans to today’s Istanbul society, have changed and/or lost.
Keywords: Semiology, Istanbul; dennotative and connotative change; Mesire.Tarihi kentler kuruldukları günden itibaren, doğal ve sosyal koşullar çerçevesinde değişerek, günümüze ulaşmıştır. Bu değişimler kentlerin fiziki yapısına yansımış olup, bu izler bütününde kentlerin geçirdikleri evreler okunabilmektedir. Osmanlı İmparatorluğu’nun başkenti olan İstanbul’da geçmişten günümüze korunmuş, değişerek ulaşmış veya yitirilmiş birçok fizik mekân ögesi bulunmaktadır. Konut yapıları, kamu yapıları vb. çok sayıda fizik mekân ögesinin yıkıldığı ya da yitirildiği bilinmektedir. Yitirilen fizik mekân ögeleri içerisinde İstanbul’da Osmanlı döneminde rekreasyon kültürü ve yeşil alan kullanımına ilişkin bilgi sunan mesire/çayır alanları da bulunmaktadır. Buradan hareketle çalışmanın amacı Osmanlı kültüründe önemli yer tutan mesire alanlarının ve kültürünün değişimini irdelemektir. Osmanlı’dan günümüze yaşanan toplumsal kırılma noktaları ile mesirelerdeki değişim örneklerle anlatılmıştır. Yöntemsel açıdan bu mesire alanlarında yaşanan değişim anlambilim yazınındaki birincil ve ikincil işlev değişimleri ışığında anlamlandırılmıştır. Sonuç olarak günümüz İstanbul’una Osmanlı’dan miras kalan mesire kültürünün ve alanlarının değişime uğradığı ve/veya yitirilmesi ile karşı karşıya kalındığı sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Anlambilim, İstanbul; kullanım ve anlam değeri değişimi; mesire.