Residential Environment and Quality of Urban Life
Tayfun Salihoğlu1, Handan Türkoğlu21Department of Urban and Regional Planning, Gebze Technical University Faculty of Architecture, Kocaeli, Turkey2Department of Urban and Regional Planning, İstanbul Technical University Faculty of Architecture, İstanbul, Turkey
Quality of urban life is a multifaceted construct related with the multiple disciplines were born in a time that economy-centric policies were inadequate to solve social and environmental problems. The research area developed along with Social Indicators Movement. As an “umbrella term” quality of life contains different levels of qualities in different life domains. Because of the concepts like “life” and “quality” are highly intangible, discussion on the measurement and indicators which quality of urban life should include never reach an agreement. Quality of urban life that intents to explain people’s life experience from the space perspective, is stressed in most of the urban studies as a level which should be increased for the sake of city and citizens. There are studies on type of indicators, measurement scales and approaches to quality of urban life. Studies on quality of urban life in residential level are more common in the literature, because of the place perception, evaluation and satisfaction of people is primarily experienced in their micro environment. Case studies on the relationship between residential environment and quality of life gained momentum since 2000’s around the globe including İstanbul. Common trait in these studies is that residential quality of life research should be periodically remaked. The aim of this study is to explain the relationship between residential satisfaction and quality of urban life in İstanbul. The data used in the study is obtained both from the household surveys and expert observations which are conducted in the sampled residential areas. In this way, the research is designated as recommended in the literature that quality of life studies should include both subjective perceptions and objective indicators. Besides the relational findings between variables, results also include the spatial and individual differences in İstanbul and its citizens.
Keywords: İstanbul, quality of urban life; residential satisfaction; residential environment; quality of Life.Konut Çevresi ve Kentsel Yaşam Kalitesi
Tayfun Salihoğlu1, Handan Türkoğlu21Gebze Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölülmü, Kocaeli2İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama, İstanbul
Ekonomi politika ve uygulamalarının kentlerde sosyal ve çevresel problemleri çözmedeki yetersizlikleriyle eş zamanlı olarak 60’lı yıllardaki “Sosyal Göstergeler Hareketi”nden türeyen Yaşam Kalitesi, ilginin giderek arttığı çok boyutlu ve çok disiplinli bir araştırma alanıdır. “Şemsiye” bir terim olarak, yaşama ilişkin farklı alanlardaki kalite düzeylerini bünyesinde barındırmaktadır. “Yaşam” ve “kalite” gibi yüksek soyutluk düzeyindeki kavramları yan yana getirmesi nedeniyle, yaşam kalitesinin ölçülmesine yönelik yöntem ve gösterge sistemi tartışmaları, kavramın ortaya çıktığı dönemden bu yana süregelmiştir. İnsanın yaşam deneyimini, yaşadığı, çalıştığı, boş vakitlerini değerlendirdiği farklı mekansal düzeylerle kurduğu ilişki biçimleri üzerinden açıklamaya çalışan Kentsel Yaşam Kalitesi de kent bilimin farklı alt kollarındaki araştırmalarda çokça vurgulanan, yükseltilmesi amaçlanan bir düzeyi tariflemektedir. Kentsel yaşam kalitesinin hangi tür göstergelerle (nesnel/öznel) hangi kentsel düzeylerde hangi yaklaşımlarla ölçüleceğine ilişkin de çokça kavramsal ve görgül çalışma bulunmaktadır. Kentlinin, kentle kurduğu ilişkinin kentlide oluşturduğu algı, kanı ve memnuniyetlerin, öncelikle mikro yaşam çevreleri olan konut ve çevresiyle ilgili olarak oluşmasından ötürü konut alanlarıyla ilgili kentsel yaşam kalitesi araştırmalarının ve yöntemlerinin diğer kentsel kullanımlara kıyasla daha yaygın olduğu bir literatür oluşmuştur. Konut ve çevresi ile kentsel yaşam kalitesi ilişkisini inceleyen çalışmalar, 2000’lerin başında hız kazanmış, İstanbul’un da içinde olduğu alan araştırmaları gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmaların önemli bir özelliği alan araştırmalarının aralıkla tekrarlanmalarını önermesidir. Bu çalışmanın amacı; İstanbul kentindeki konut alanlarının çeşitli özellikleriyle ilgili algı ve memnuniyet düzeylerinin kentsel yaşam kalitesi ile ilişkisinin açıklanmasıdır. İstanbul yerleşim alanından, yöntem kısmında açıklanan örneklem planı ile seçilen konut alanlarını kapsamaktadır. Çalışmada veri olarak hanehalkı anketleri ile seçilen konut alanlarıyla ilgili gözlemsel etüdler biçimindeki değerlendirmelerden faydalanılmıştır. Böylelikle; yaşam kalitesine yönelik gösterge sistemi tartışmalarının bugün gelmiş olduğu noktaya paralel bir biçimde öznel ve nesnel göstergelerin bir arada değerlendirildiği bir çalışma tasarlanabilmiştir. Bulgular; kentsel mekanın farklı noktaları ve bu noktalardaki kullanıcıların değerlendirmelerindeki farklılaşmaları da içerecek biçimde sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: İstanbul, kentsel yaşam kalitesi; konut alanlarından memnuniyet; konut çevresi; yaşam kalitesi.Manuscript Language: Turkish
