Soundscape is a relatively new concept that defines the acoustical environment by the interaction of multiple sound sources and environmental parameters. Soundscape concept treats the sound environment as a multi-dimensional entity, based on the complex interaction between sound source, physical environment and human beings. A method for documenting the sound environment based on sound recordings provides qualitative data while the quantitative data is supplied by conventional acoustic measurements. Acoustical perception; in other words, how a person perceives the sound, is the subject focused on in this method. The review of the related literature shows that there is not a common agreement on t the properties of the subjective and objective data, the methods of data collection and evaluation, or the statistical methods to be used in the correlation. Therefore, a wide-frame study aiming to develop an approach based on soundscape for the evaluation, conservation and rehabilitation of acoustical comfort in urban areas, has been planned and realized. The process followed in this study, on documenting and analyzing the sound environment via sound recordings is presented in this article. Accordingly, the method of deriving the sound recordings which refer to the actual sound environment and confirming their quantitative and qualitative accuracy, are described through field work.
Keywords: Soundscape; sound recording; urban acoustical environment.İşitsel peyzaj, çoklu ses kaynakları ve çevresel parametreler arasındaki ilişkiye bağlı olarak oluşan işitsel ortamın -olumlu ya da olumsuz yargılardan bağımsız olarak- saptanması şeklinde tanımlanmakta ve son yıllarda kentsel akustik çevre üzerine yapılan çok sayıda çalışmaya konu olmaktadır. İşitsel peyzaj yaklaşımı, ses kaynağı, etki ortamı ve insan arasındaki çoklu etkileşime dayanarak ses ortamını çok boyutlu biçimde ele almaktadır. Bu yaklaşımda, sadece nicel belirlemeler sağlayan geleneksel akustik ölçmelere ilave olarak, nitel veri oluşturmak amacıyla ses kayıtları ile sağlanan bir belgeleme yöntemi kullanılmaktadır. İşitsel peyzaj çalışmaları için oldukça önemli olan bu belgelemede önemli olan işitsel algılama; yani insanın sesi nasıl duyduğudur. İşitsel peyzaj üzerine yapılan çalışmalarda; öznel ve nesnel verinin özellikleri, elde etme ve değerlendirme yöntemleri ile bunları ilişkilendirmede kullanılacak istatistiksel yöntemler gibi pek çok konuda bir uzlaşma bulunmadığı görülmektedir. Bu irdeleme üzerinden, ‘işitsel peyzaj kavramının kentsel akustik konforun değerlendirilmesinde, korunmasında ve iyileştirilmesinde kullanılabilmesi için bir yaklaşım önerisi geliştirmek’ amacıyla kapsamlı bir çalışma yapılmıştır. Tamamlanan bu çalışmada izlenen, işitsel peyzaj yaklaşımı üzerinden ses ortamın ses kayıtları ile belgelenmesi ve analiz edilmesi süreci, bu makalede sunulmaktadır. Buna göre, gerçek ses ortamı yansıtan ses kayıtlarının nasıl elde edildiği ve bu kayıtların gerçek ses ortamı yansıtma durumunun nitel ve nicel olarak nasıl doğrulandığı alan uygulamalı bir çalışma olarak anlatılmaktadır.
Anahtar Kelimeler: İşitsel peyzaj; ses kaydı; kentsel akustik çevre.