A New Layer in a World Heritage Site: The Post-War Reconstruction of Mostar’s Historic Core
Mehmet Bengü Uluengin1, Öze Uluengin21Bahçeşehir University, Faculty of Architecture and Design, Istanbul, Turkey2Yıldız Technical University, Faculty of Architecture, Department of Architecture, Istanbul, Turkey
This paper focuses on the historic core of Mostar in general, and the Old Bridge in particular, and attempts to trace this city’s unique experience to rebuild and revitalize itself after a particularly destructive series of armed conflicts. Just as its preservation before the war was exemplary, Mostar’s destruction during the painful dissolution of the Yugoslav Federation proved to be an example of human destruction at its worst. The city’s devastation became a symbol of backwardness and ethnic strife in the Balkans. The destruction of the Old Bridge, in turn, came to be regarded as an attack on a multi-cultural Bosnia in general, and Mostar in particular with its Ottoman, Mediterranean and western-European architectural features. Mostar’s postwar situation, particularly as it pertains to the city’s architectural heritage, is considerably more complex than what many interpretations would have us believe. It seems that Mostar’s (and by extension, Bosnia’s) multiculturalism can be better understood if one accepts that some antagonism is necessarily present in any multicultural society. Indeed, greater insight into cities such as Mostar would be gained if they are taken not as sites of “positive tolerance” but those of “competitive sharing and antagonistic tolerance.” Methodologically, the study takes a panoptic view of numerous local and international institutions’ efforts, and evaluates them based on the expectations and exigencies of local residents. The article’s conclusions are articulated at several different, but interrelated levels: implications regarding the local populace, implications for cities that may have issues similar to that of Mostar, and lastly, implications for disciplines which focus on issues of urban regeneration, housing renovation, and the revitalization of old neighborhoods.
Keywords: Mostar, Bosnia and Herzegovina, Old Bridge, reconstruction, urban preservationDünya Mirası Alanında Yeni Bir Katman: Mostar Tarihi Kent Merkezinin Savaş Sonrası Yeniden Yapılandırılması
Mehmet Bengü Uluengin1, Öze Uluengin21Bahçeşehir Üniversitesi, Mimarlık ve Tasarım Fakültesi, İstanbul, Türkiye2Yıldız Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü, İstanbul, Türkiye
Bu makale, genel olarak, Bosna-Hersek’teki Mostar kentinin tarihi kent dokusunu ve özellikle Mostar Köprüsü’nü irdelemekte ve bir dizi silahlı çatışmanın yıkıcı etkisinin ardından, bu kente özgün yeniden yapılanma ve yeniden canlanma deneyiminin izlerini sürmeye çalışmaktadır. Savaş öncesi dönemde, Mostar’da gerçekleştirilen koruma çalışmalarının örnek niteliği taşıması gibi; Yugoslavya Federasyonu’nun sancılı bir şekilde dağılmasının ardından kentin yıkımı da, insan tahribatının ne kadar ileri seviyelere varabileceğini kanıtlamış ve kentteki tahribat, Balkanlar’daki geri kalmışlığın ve etnik anlaşmazlığın bir sembolü haline gelmiştir. Mostar Köprüsü’nde gerçekleştirilen yıkım, genel olarak Bosna ve Osmanlı, Akdeniz ve Batı Avrupa özellikleri taşıyan Mostar’daki çok kültürlülüğe bir saldırı olarak kabul edilmiştir. Mostar’ın savaş sonrası durumu, özellikle de kentin mimari mirası ile doğrudan ilgili olduğu için, pek çok yorumda belirtildiğinden çok daha karmaşıktır. Mostar’ın (dolayısıyla Bosna-Hersek’in) çok kültürlülüğünün anlaşılması, bu tür toplumlarda karşıt görüşlerin temsil edilmesinin gerekliliğinin kabul edilmesiyle gerçekleşebilir. Aslında, Mostar gibi kentleri daha iyi kavramak, bu kentlerin ‘pozitif tolerans’ bölgelerindense ‘rekabetçi paylaşım ve karşıt tolerans’ bölgeleri olarak kavranmasıyla mümkün olacaktır. Yöntembilimsel olarak çalışma, genel bir bakış açısıyla çok sayıda yerel ve uluslararası kurumun çabalarını yansıtmakta ve bunları yerel halkın beklenti ve ihtiyaçları doğrultusunda geliştirmeyi hedeflemektedir. Makalenin sonucu birkaç farklı, fakat birbiriyle ilgili düzeyde ortaya konmuştur: Bunlar, yerel halkın neden olacağı olası sonuçlar, Mostar ile benzer özellikler gösteren kentler için olası sonuçlar ve son olarak, kentsel canlandırma, konut yenileme ve eski mahallelerin yeniden canlandırılması konularına odaklanmış disiplinler için olası sonuçlardır.
Anahtar Kelimeler: Mostar, Bosna-Hersek, Mostar Köprüsü, yeniden yapılandırma, kentsel korumaManuscript Language: English
