Who Gets ‘What’ in Cities? Questioning İstanbul’s Skyscrapers

Competitive cities, quality of urban life, sustainability, participatory planning, governance, and other such concepts comprise an important part of the popular planning discourse in Turkey. Since the Habitat II Summit in Istanbul in 1996, in particular, we have been witnessing a growing tendency towards the use of this discourse by local authorities in their public hearings of new plans or projects. In cases of discrepancies between the principles of this discourse and the economic, social and institutional dynamics, the concepts on which the discourse is built are often hollowed out and converted into a legitimization tool of controversial planning practices. This paper examines the Turkish planning system’s capacity for creating livable urban spaces by focusing on skyscrapers, which were built in Istanbul between 1990 and 2009. The spatial distribution of these skyscrapers, the market value generated through them and their distribution among urban actors are also investigated.

Kentte Yaratılanlar ve Paylaşılanlar: İstanbul’da Gökdelenler Üzerine Bir İnceleme

1990’larda kentbilim tartışmalarının gündemine yerleşen yarışmacı kentler, kentsel yaşam kalitesi, sürdürülebilirlik, katılımcı planlama, yönetişim gibi kavramlar, Habitat II zirvesinden bu yana Türkiye’de yerel ve merkezi yönetimlerin projelerini kamuoyu ile paylaşırken sık sık gönderme yaptıkları yeni planlama söylemini oluşturmaktadır. Ancak akademik platformlarda gelişen bu söylemin ekonomik, toplumsal ve kurumsal dinamiklerle örtüşmediği durumlarda, söylemin dayandığı kavramların içi boşaltılmaktadır. Bu kavramlar, gerçek güç ilişkilerinin mekâna yansıtılmasını kamuoyunda meşrulaştıran araçlar haline gelmekte, fetişleşerek adeta birer uygulamacı zırha dönüşmektedir. Bu makale kapsamında, Türk planlama sisteminin sağlıklı ve yaşanabilir çevreler yaratma kapasitesi İstanbul’da 1990-2009 yılları arasında yapılan ve inşaatı/projelendirme süreci devam eden gökdelen örnekleri ile sorgulanmakta, gökdelenlerin mekânsal dağılımı ile yaratılan değerlerin kentsel aktörler arasında nasıl paylaşıldığı çeşitli örnekler üzerinden sayısallaştırılarak ortaya konulmaktadır.