İşitsel peyzaj kavramı; mimari tasarım sürecinde, stüdyo tasarım sürecinin yapı sökümüyle yapılan deneyler ve yenilikçi tasarım çözümleri için yeni olanaklar yaratabilir. Algı önceliklerini değiştirmek (ses algısını görsel algıya tercih etmek) tasarım hakkında yeni düşünme ve bağ kurma biçimlerinin oluşması için yeni olasılıklar sağlayabilir. 2015 güz dönemi Anadolu Üniversitesi, Mimarlık Bölümü’nde, Mimari Tasarım Stüdyosu V dersimizde bu yaklaşım ve süreç deneyi gerçekleştirilmiştir. Yirmi üç kişilik öğrenci grubuna, önceden belirlenmiş kentsel alanların altı farklı, on beş dakikalık, binaural ses kayıtları, tek ve temel tasarım verisi olarak dağıtılmıştır. Öğrencilerden bu kayıtları dikkatli bir şekilde ve tekrar tekrar dinlemeleri; topoğrafya, yapı yoğunluğu, iklim koşulları, kullanıcıların demografik ve sosyo-ekonomik strüktürünü belirlemeleri, ve zaman alanına ait çıkarımlarda bulunmaları beklenilmiştir. Sonrasında, sadece duydukları ardından yarattıkları bu kendi kentsel alanlarına ait, ana tasarım problemini belirlemek üzere çalışmışlardır. Bu mimari tasarım stüdyo eğitimi denemesini önererek biz, temel maddesiz mimari elemanlardan olan sesin, yeni stüdyo ve tasarım süreçlerindeki etki ve olanaklarını araştırmaktayız.
Keywords: Architectural design studio, design process; sound; soundscape; soundwalk.Experiments with the soundscape concept in the architectural design process with the deconstruction of a studio design process can create new opportunities for progressive design solutions. Changing perception priorities (by preferring audial perception to visual) can lead to new possibilities to form new ways of thinking and making connections about design. In 2015 during the fall semester in the Department of Architecture at Anadolu University, the Architectural Design Studio V course experimented this approach and process. In a group of twenty-two students, we gave fifteen minutes long, on-site binaural sound recordings, which are documenting six different soundscapes of pre-determined urban spaces as the sole and primary design data. We expect from students to repeatedly and attentively listen to these recordings then make inferences about topography, density of built environment, climatic conditions, demographic and socio-economic structure of the inhabitants, and period of time. Afterwards, they worked on defining the main design problem for their urban setting, which they only heard, and then create. By proposing this architectural studio education trial, we investigate new ways of studio and design processes, based on one of the fundamental immaterial architectural elements - sound.
Anahtar Kelimeler: Mimari tasarım stüdyosu, tasarım süreci; ses; işitsel peyzaj; ses yürüyüşü.