An adaptation action to re-use has social, cultural, economic, and ecological benefits. When re-use is being analyzed with the sustainability concept, it can be said that the contribution level especially to social and cultural sustainability of the new function would be high in sustainability of function and also in ensuring continuity of the building’s life. We performed a space study on the historic Millet Hamam in Afyonkarahisar city center to investigate the contributions of the cultural entity, which has been adapted to reuse as a district and cultural home, to social and cultural sustainability. In this study, the components of social and cultural sustainability are defined under two main titles as (i) social, cultural, communal components and (ii) components related to adaptation to the building and the new function. Survey, observation and interview processes were used. The contribution of the new function to social and cultural sustainability was analyzed using surveys applied to the users of the district and cultural home. The results were imported as indicating the success level related to the social, cultural and communal components and adaptation to reuse components. With this study, we show the practical benefits of alternative use for the baths (hamams) in Anatolia, which can no longer serve their original purpose.
Keywords: Reuse in architecture; adaptive reuse; sustainability, socio-cultural sustainability.Yeniden kullanıma adaptasyon eyleminin sosyal, kültürel, ekonomik ve ekolojik anlamda yararları bulunmaktadır. Yeniden kullanım sürdürülebilirlik kavramı özelinde analiz edildiğinde, yeni işlevin özellikle sosyal ve kültürel sürdürülebilirliğe katkı düzeyinin, işlevin sürekliliğinde ve yapının yaşamının devamlılığında katkısı olduğu söylenebilmektedir. Yeniden kullanıma adapte edilmiş bir kültür varlığının, sosyal ve kültürel sürdürülebilirliğe olan katkılarının araştırıldığı bu çalışmada, bugün “semt ve kültür evi” işlevi ile hizmet veren Afyonkarahisar kent merkezindeki tarihi Millet Hamamı alan çalışması olarak belirlenmiştir. Çalışma ile sosyal ve kültürel sürdürülebilirliğin bileşenleri; (i) sosyal, kültürel, toplumsal bileşenler ve (ii) bina ve yeni işleve adaptasyona ilişkin bileşenler olarak iki ana başlıkta tanımlanmıştır. Çalışmada anket, gözlem ve görüşme yöntemlerinden yararlanılmıştır. Semt ve kültür evi kullanıcılarına uygulanan anketlerle yeni işlevin sosyal ve kültürel sürdürülebilirliğe katkısı analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlar sosyal, kültürel, toplumsal ve yeniden kullanıma adaptasyona ilişkin başarı düzeyi anlamında belirtilmiştir. Bu çalışma ile Anadolu’nun birçok yerinde var olduğunu bildiğimiz, özgün amacına hizmet veremeyen hamamlar için düşünülebilecek alternatif bir kullanımın yararları ortaya koyulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Mimaride yeniden kullanım; yeniden kullanıma adaptasyon; sürdürülebilirlik; sosyokültürel sürdürülebilirlik.